Column: Landbouw kweekt welvaart!
Nadat het graszaad productie-areaal in Nederland was gedaald tot een magere 10.000 ha, kruipt het gelukkig na een aantal jaren uit een diep dal. Hoe dit zover heeft kunnen komen is een complex verhaal en valt buiten mijn expertise om hier in het kort iets zinnigs over te zeggen. Consequentie van een dergelijk klein areaal is wel dat we voor dit in mijn ogen belangrijke product, vervolgens maar de beschikking hebben over een beperkt budget voor onderzoek .
Dit zal wellicht ook het geval zal zijn bij de handels -en kweekbedrijven voor het kweken van rassen met betere eigenschappen. Bijkomend nadeel is dat chemie bedrijven het steeds minder interessant vinden om onderzoek te doen naar middelen die de teelt voor de Nederlandse teler interessant maken en naar een rendabel en kwalitatief hoog niveau tillen. Als Rusthoeve vormen wij samen met DLV Plant het 'Graszaad expertise centrum' en proberen jaarlijks, in samenwerking met de 'Werkgroep graszaden en graszoden' van het Productschap Akkerbouw, nationaal en internationaal kennis te vergaren om de graszaadteelt op hoog niveau te houden. Dit geldt overigens ook voor een gewas als vlas, wat een pracht product is met dito kansen voor innovatieve en milieu vriendelijke toepassingen! Naast de bovengenoemde bedreigingen is het verdwijnen van kennis en infrastructuur rond deze gewassen welhaast onherstelbaar. Wereldwijd zijn wetenschappers die zich bezig houden met het veredelen van grassen en het verbeteren van eigenschappen en teeltmethoden verenigd in het IHSG (International Herbage Seed Group). Een gerenommeerde groep van wetenschappers en onderzoeks instituten over de hele wereld met een schat aan kennis over grassen. Als belangrijk graszaad productieland was Nederland in het verleden goed vertegenwoordigt maar ook op dit belangrijke 'kennis' terrein zijn wij inmiddels zwaar ondervertegenwoordigd. Toch is het verdwijnen van kennis niet iets wat kleine gewassen treft maar feitelijk een bedreiging is voor de gehele landbouw en dus de voedselvoorziening wereldwijd. Onder de groep van wetenschapper is ook het fenomeen 'baby boomers' een begrip en velen van hun gaan of zijn met pensioen zonder dat zij hun kennis hebben kunnen overdragen aan jonge mensen met passie voor plantenteelt. Landbouw was niet 'sexy' en té veel en té lang werd er geroepen om ICT techneuten en managers die onze economie en dus welvaart met hun kennis enorm zouden vergroten. In de laatste nieuwsbrief van het IHSG werd nog eens door de voorzitter van deze groep een dringend beroep gedaan op de leden om toch vooral jonge mensen te stimuleren om Landbouwkunde , of meer specifiek "Plantenteelt" te gaan studeren. De uitdagingen zijn mega.....! Hoe voeden we straks meer dan 9 miljard mensen, hoe houden we onze economie draaiende als fossiele brandstoffen opraken? Een paar van die vragen waarbij in mijn ogen landbouwkundige kennis onontbeerlijk is. Als laatste wil ik aan u en toekomstige studenten de belevenissen voorleggen van een grassen onderzoeker uit Nieuw Zeeland. Dr. Michael D. Hare heeft met zijn enorme grassenkennis een onderzoeksprogramma samengesteld voor voedergrassen in Thailand om de zuivelproductie te verbeteren. Uit dit kweekprogramma kwamen een aantal belangrijke nieuwe rassen waarvan de zaden nu worden geëxporteerd over geheel Azië en de Pacific. Misschien wordt het eens tijd om na te gaan denken over een andere manier van het besteden van ontwikkelingsgelden en deze aanwenden voor het in stand houden en ontwikkelen van landbouwkundige kennis. We bieden daarmee perspectief aan jonge mensen en oplossing van honger en armoede. Landbouw kweekt welvaart!
Tekst: Sam de Vlieger