Column: Pootgoedteelt: pas op voor structuurschade
Veel gestelde vragen
Veel gestelde vragen: zijn er nu nog niet genoeg rassen op de markt of Bintje is toch niet te vervangen, waar begin je aan? In beide gevallen kunnen we zeggen dat deze mensen het niet juist hebben. De ontwikkelingen in de markt gaan door al gaat dit niet zo snel als in andere gewassen. Bij de suikerbieten is jarenlang Monohill een groot ras geweest. Tegenwoordig kennen we de rhizomanie - en rhizoctonia resistente rassen. Bij de appels waar de opbouw van een nieuw ras net als bij aardappelen ook langzaam gaat, heeft Elstar op dit moment nog een groot marktaandeel maar verliest langzamerhand terrein en wordt de plaats ingenomen door andere rassen. Bij de tomaat zijn de "waterballen" vervangen door smakelijke trostomaten. Bij de aardappelen hebben we al heel lang geleden een stap vooruit gemaakt met de aardappelmoeheidresistente rassen en ook virus is een minder groot probleem dan 30 jaar geleden. Maar ook resistentie tegen wratziekte en schurft zijn een stuk verbeterd. Nu hebben we tegenwoordig ook andere problemen met meer impact dan vroeger waaronder het bacterieprobleem. Maar ligt dit aan de nieuwe rassen? Bij een aantal rassen zal dit wel het geval zijn. De consument wil schone, gladde en mooie blanke aardappelen die daardoor een wat dunnere huid hebben. Ook omdat het consumenten gedrag qua kooktype iets is verandert zien we geen Bintjes meer in het schap.
Hele veld verandert in kopakker
Als we daarnaast naar de teeltomstandigheden kijken is de structuur op de kavels niet meer zoals deze is geweest. De kopakkers zijn afgeschaft om reden van teleurstellende resultaten. Intensieve teelten, zware machines en moeilijke oogstomstandigheden hebben de structuur van de gehele kavel aanmerkelijk doen veranderen en lijkt nu op de structuur van de kopakkers. We zien in het algemeen gewassen die gevoeliger zijn voor stressomstandigheden wat vervolgens weer zorgt voor een hogere ziektedruk. Zwakteparasieten zoals bacteriën krijgen de kans om toe te slaan. Gelukkig wordt er mede door de resultaten van diverse onderzoeken, tijdens de oogst weer meer aandacht besteed aan het verwijderen van de moederknollen. Het rooien met half verrotte moederknollen is één van de belangrijkste redenen dat het bacterieprobleem zo groot is geworden. Maar nogmaals, het structuurprobleem moeten we ook niet onderschatten. Dit is minder transparant maar zeker ook een reden van de vele teleurstellingen.
Schotland
Een aantal weken geleden hebben we met een groep kwekers Schotland bezocht. De schotse aardappelsector heeft een aantal maatregelen genomen om het bacterieprobleem te verminderen. Ondanks de zeer moeilijk omstandigheden (stenen in de bodem en het koud klimaat) is dit redelijk gelukt. De volgende maatregelen zijn doorgevoerd:
- Telers gebruiken alleen Schots pootgoed met minimaal de klasse E
- Al het basismateriaal komt uit Vitro
- Voor hoogwaardig materiaal geld een vruchtwisseling van 1 op 7.
- Een perceel met meer dan 4% virus moet worden vernietigd.
Verder valt op dat de telers er de voorkeur aan geven het loof bij de loofvernietiging niet te klappen maar alleen maar dood te spuiten en na afharden alles direct in de kist te rooien. Korte lijnen vinden ze belangrijk. Maatregelen die we ook in Nederland door kunnen voeren. Samen met de nieuwe rassen die in november worden gepresenteerd genoeg mogelijkheden voor een rendabele pootgoedteelt.
Tekst: Jacob Eising