Hogere opbrengsten met nieuwe rassen
In het onderzoek is gekeken naar de opbrengsten van rassen van wintertarwe, zomergerst, zetmeelaardappelen en suikerbieten die in Nederland tussen 1980 en 2010 door plantenveredelingsbedrijven voor het eerst op de markt zijn gebracht. Over de onderzochte periode nam de opbrengst van de voor het eerst op de markt verschenen rassen van wintertarwe en zomergerst met ongeveer 1 procent per jaar toe.
Nog geen maximum bereikt
Er lijkt nog geen maximum te zijn bereikt, aldus Wageningen University. En dat terwijl wereldwijd werd vermoed dat veel belangrijke gewassen aan hun productie-maximum zouden zitten.
In de internationale literatuur duiken steeds vaker artikelen op waaruit blijkt dat praktijkopbrengsten in landen waar de productie toch al hoog ligt, nauwelijks meer zouden toenemen. Bomen groeien niet tot in de hemel, daarom ligt het bereiken van een opbrengstplafond voor de hand. Dat was voor onderzoekers van Wageningen University reden voor een onderzoek.
Genetische eigenschappen
Wat een gewas op kan brengen, hangt af van de genetische eigenschappen van het ras, de bodem, het klimaat en de teeltmaatregelen. Via een statistische techniek konden de onderzoekers de invloed van weersinvloeden, CO2 gehalte en gewasmanagement, scheiden van het effect van de nieuwe rassen.
‘Het meest opvallend is het uitblijven van een afvlakking van de opbrengsttoename. De recente nieuwe rassen zijn nog net zoveel beter als hun voorgangers als het geval was begin jaren tachtig’, aldus Bert Rijk, onderzoeker plantaardige productiesystemen bij Wageningen University en onderzoekscoördinator.
Stagnatie
Opbrengsten die in de praktijk worden gehaald, nemen in een aantal gevallen minder snel toe of lijken zelfs te stagneren. Het lukt dus niet goed om de mogelijkheden van de nieuwe rassen volledig te benutten, aldus Rijk. Daarmee neemt het zogenaamde opbrengstgat tussen maximaal haalbare en gerealiseerde opbrengst toe. Het is de vraag waar dat aan ligt: aan het veranderende klimaat, de bodemvruchtbaarheid, de gewijzigde teelthandelingen of aan een combinatie van deze factoren.
Tekst: Fenneke Wiepkema
Journalist, opgegroeid op een akkerbouwbedrijf. Schreef al voor verschillende landbouwuitgevers over het vakgebied akkerbouw en doet dit sinds 2012 als chef-redacteur akkerbouw bij Agrio. Schrijft en coördineert voor Akkerwijzer.nl, het vakblad Akkerwijzer en de regionale titels van Agrio.
Tekst: Wageningen UR
Beeld: Fenneke Wiepkema