’Gezonde grond basis voor waspeenteelt’

In de Brabantse Kempen runnen vader Jan en zoon Niek Hermans een gemengd bedrijf met ruim 1.700 vleesvarkens en hebben een bouwplan van o.a. zaaiuien en vollegrondsgroentegewassen. Binnen die laatste productgroep nemen waspeen, bonen en erwten een voorname positie in. “Wij telen al lange tijd waspeen voor groenteverwerker Ardo uit België”, zegt Niek. “Contractteelt vergt veel flexibiliteit, omdat je meestal op afroep moet kunnen rooien en leveren. Het betekent ook dat de productkwaliteit hoog moet zijn. Ten eerste omdat je voor kwaliteit beter betaald krijgt, ten tweede omdat je daarmee flexibiliteit inbouwt. De samenwerking met Ardo en met onze loonwerker Van Raak is altijd goed geweest. Wij weten dat we op elkaar kunnen rekenen.” Zekerheid dat afspraken worden nagekomen en werkzaamheden goed worden uitgevoerd, brengt rust op het bedrijf. Dat is prettig, want zowel de varkenstak als het teeltplan met een tiental gewassen op meer dan 100 hectare op diverse locaties vragen veel tijd en aandacht. Onder andere voor de gewasbescherming.

Wortelen en aaltjesbeheersing

Wortelen dienen beschermd te worden tegen schade door aaltjes. “Waspeen is gevoeliger voor aaltjes dan grove gele peen, die ook in ons teeltplan zit”, is de ervaring van Jan. “Wij laten beoogde wortelpercelen altijd vooraf bemonsteren om zicht te houden op de aanwezige soorten en aantallen aaltjes. De uitslag bepaalt of we tijdens het zaaien een bestrijding uitvoeren.”

Bestrijding noodzakelijk

Voorafgaand aan de teelt in 2023 zagen de telers nog veel Pratylenchus penetrans in het analyseverslag op het desbetreffende perceel. Een bestrijding was dus noodzakelijk. Toen het verzoek kwam of het bedrijf mee wilde werken aan een demoproef met Vydate en NEMguard, werd daar na overleg met afnemer Ardo positief op gereageerd.

Niek Hermans: “Vydate heeft altijd prima voldaan, maar het was al bekend dat dit middel zijn toelating ging verliezen. NEMguard is het enige goede alternatief, dus het was een mooie gelegenheid om er ervaring mee op te doen. Wij kenden het middel nog niet.”

Proefopzet

Voor de proef heeft loonwerker Van Raak tijdens het zaaien (ras: Maxi) op 26 april afwisselend stroken van 6 meter breed behandeld met NEMguard en Vydate. In beide gevallen volgens de adviesdosering (voor NEMguard 20 kg/ha) met een granulaatstrooier op de zaaimachine. De proef is namens uiteindelijk via Certis Belchim geoogst het onderzoeksinstituut HLB, dat zes monsters heeft getrokken van zowel het Vydate als het NEMguard behandelde gedeelte. Zo werden data verkregen over de kwaliteit van de wortelen, zoals het aantal opgekomen planten, % goede en vertakte wortelen, andere afwijkingen en de uiteindelijke fysieke opbrengst. De laatste bemonstering vond plaats vaak voor de oogst op 21 augustus.

Geen opbrengstverschil, kwaliteit beter

Hoe hebben de telers deze proef en de resultaten ervaren? Niek: “Het viel mij op dat de opkomst beter verliep op de stroken die met NEMguard waren behandeld. Het percentage lag naar mijn idee hoger en het zag er wat uniformer uit. Toch heeft dat niet geresulteerd in een hogere eindopbrengst, daar zagen we geen noemenswaardig verschil. Ook niet in maatsortering.”

“Dat bevestigt het beeld dat wij al jaren hebben”, reageert Harry Hansma, die het rapport van HLB nog eens tevoorschijn haalt. “Een opvallend verschil is dat de behandelingen met NEMguard minder schade en afwijkingen hebben”, vervolgt hij. “Er waren duidelijk behoorlijk minder, de door Pratylenchus veroorzaakte vertakte wortelen: 3% voor NEMguard behandeling versus 11% voor Vydate. Het aandeel klasse I lag ook 3% hoger.”

“Ik wist niet dat die verschillen zo groot waren, maar dat pleit in het voordeel van NEMguard”, concludeert Niek. “Je hebt er wel meer van nodig en de bestrijdingskosten vallen iets hoger uit, maar het resultaat was zonder meer goed. Heeft het ook een langere werkingsduur dan Vydate?”

“Nee, die is in beide gevallen 6 tot 8 weken”, antwoordt de technical accountmanager. “NEMguard heeft echter wel als extra dat het ook werkzaam is tegen de larven van wortelvlieg. Daarmee kun je dus tegelijkertijd ook de larven van de eerste vlucht bestrijden.”

Dit jaar op nieuw perceel

“Goed om te weten, maar het gaat toch vooral om de aaltjesbeheersing”, merkt Jan op. “In een wortelperceel voor dit jaar zitten ook vrijlevende wortelaaltjes. Daar willen wij nu zelf een proef uitvoeren met wel en niet behandelde stroken. De omstandigheden zijn daar weer net iets anders dan op het perceel van vorig jaar en we zijn nieuwsgierig of we verschillen gaan zien.”

“Daar kom ik graag eens naar kijken”, reageert Hansma. “Bel me vooral als jullie vragen hebben. En nogmaals hartelijk dank voor jullie medewerking aan de proef van vorig jaar. Het is fijn om te horen dat NEMguard jullie goed is bevallen.”