Column: Boervriendelijker Europa nog twijfelachtig
Op basis van de Ipsos I&O exitpoll in opdracht van de NOS verschuift de Nederlandse inbreng met vier zetels naar rechts. Zo als het nu lijkt krijgt de PVV er zes zetels bij en de BoerBurgerBeweging komt met twee zetels in het parlement. Voor BBB is dat belangrijk, want daarmee zijn ze in alle belangrijke democratisch gekozen overheidslichamen vertegenwoordigd, waardoor hun invloed aan kracht wint. Dat is in het voordeel van de meeste boeren, omdat het naast een soort van belangenvertegenwoordiging ook zorgt voor extra agrarische kennis op beslismomenten in het beleid.
Slotdebat
Kijken we naar de rest van de uitslag, dan zien we dat links met één zetel groeit. PvdA/GroenLinks zakt een zetel, maar D’66 en Volt krijgen er een zetel bij. Op de PVV na zijn het minimale verschuivingen. De vraag is wat dit voor boeren betekent. Afgaande op de uitspraken en visies van de politici die meededen aan het Europese Landbouw Slotdebat dat Agrio afgelopen maandag organiseerde, verschilden de meningen niet zo erg tussen CDA, BBB, VVD en SGP.
Bij CDA en VVD was het inmiddels goed doorgedrongen dat bijvoorbeeld de nitraatrichtlijn moet worden herzien en dat Nederland niet langer in zijn geheel als kwetsbaar gebied moet zijn aangewezen voor de waterkwaliteit. Beide partijen hadden goed door dat er een mestcrisis moet worden opgelost. Nu de druk van de verkiezingen achter de rug is, moeten we afwachten of ze daar echt voor gaan of toch weer terugvallen op hun oude visie. Zowel de landbouwwoordvoerder van het CDA, Willemien Koning, als Bart Millenaar van de VVD lijken op basis van deze exitpoll niet in Europa terecht te komen. Dat kan verschil maken.
Slechts 31 zetels
Wat verder opviel aan ons debat was dat PvdA/GroenLinks, als het gaat om gelijk speelveld, in grote lijnen hetzelfde dacht als de centrum rechtse partijen. Geen producten van buiten Europa halen die zijn geproduceerd onder omstandigheden die in Europa ook niet mogen. Daaruit zou je kunnen concluderen dat hier wat stappen zijn te zetten. Alleen zit er aan de Nederlandse inbreng een grote maar. We hebben maar 31 stoeltjes te vullen van de ruim 700. En de Nederlandse politieke partijen sluiten zich aan bij verschillende Europese fracties. De Nederlandse stem verwaterd dan. Hoe die fracties er uit gaan zien is ook nog ongewis, laat staan wat de invloed wordt van bijvoorbeeld de uiterst rechtse flank met de PVV en bijvoorbeeld Front National uit Frankrijk. Die fractie zal groter worden.
Coalitievorming
Een grotere sterk nationalistisch rechtse fractie betekent niet automatisch meer invloed. Net zoals bij het Nederlandse parlement wordt er een meerderheidscoalitie gevormd in het Europees Parlement. Het kan zijn dat die coalitie straks uit meer rechtse fracties bestaat. Lijsttrekker Sander Smit van de BBB hoopt daarop en denkt ook een belangrijke rol te kunnen spelen als bindmiddel tussen de rechtse fracties. Of dat met voorlopig twee zetels gaat lukken, is de vraag. Wanneer de andere fracties niet willen samenwerken met PVV en consorten, dan wordt er naar links gekeken en trekt het Europees Parlement de huidige lijn door van Von der Leijen en Frans Timmermans. Onder druk van de boerenprotesten en de dreigende ruk naar nationaal rechts zijn de scherpe kantjes voor de landbouw er wat vanaf gehaald, maar meer grote stappen richting boeren worden er dan niet gezet.
Eurcommissaris
En dan is ook nog medebepalend wie de eurocommissaris voor landbouw en milieu wordt. Ondanks dat ze het Europese beleid moeten uitvoeren, spelen nationale sentimenten mee in hun plannen. Toen bijvoorbeeld Oostenrijker Fischer aantrad kregen we een bergboerenregeling. Komen er op die sleutelposities voor boeren Oost-Europese of Zuid-Europese mensen te zitten, dan is er een kans dat er beleid komt dat wat gunstiger is voor die landen in plaats van Nederland.
Ondanks de grote eenstemmigheid op landbouwgebied tussen veel politieke partijen is het dus nog lang geen uitgemaakte zaak dat er een proboer beleid gaat komen, die ook voor de meeste Nederlandse boeren gunstiger gaat worden.
