Biodiversiteit vergroten, ook in de polder!

Het aanplanten van bomen en hagen zijn manieren om als boer de biodiversiteit op de akker te vergroten. In de polder moet je echter rekening houden met het bestemmingsplan ‘open landschap’ en dan zijn dit geen opties. Biologisch akkerbouwer Henk Klompe heeft onder andere een insectenhotel, een individuele behandeling van afvalwater, maait in stroken en doet nog meer om de biodiversiteit van zijn bedrijf in de polder te vergoten.

Over het erf van Klompe vliegen zwaluwen druk heen en weer naar hun nest in de nok van de dakrand en op een beschutte plek langs de akker staat een insectenhotel. Welke plannen heeft hij nog meer voor het vergroten van de biodiversiteit in de polder?

Biodiversiteit in en om de sloot

Om te beginnen ligt langs de akker een sloot. Henk Klompe heeft een IBA, een Individuele Behandeling Afvalwater. Hiermee wordt het afvalwater op het bedrijf zelf gezuiverd, zodat het schoon de sloot in gaat, wat goed is voor het waterleven.

Daarnaast maait hij de slootkant gefaseerd. Hij maait 50 meter, dan laat hij 50 meter staan, en de volgende 50 meter wordt weer gemaaid. Iets later in het jaar draait hij dit om en maait hij de andere helft. Zo blijft er altijd schuilgelegenheid voor vogels, insecten en andere dieren. Dit is een vorm van ecologisch slootschonen.

Slootkantbeheer

Het maaisel wordt in samenwerking met een collega gecomposteerd en als organisch materiaal teruggebracht op de akker. Dit is goed voor het bodemleven, maar ook voor de slootkant. Omdat de slootkant minder nutriëntenrijk wordt, komen er meer bijzondere bloemensoorten terug. En dat is weer goed voor bijvoorbeeld bijen en hommels.

Toch is dit niet altijd makkelijk, want officieel valt slootkantenmaaisel onder de afvalstoffenwet. Door zich op te geven als pilotproject, krijgen Klompe en zijn collega die het maaisel composteert vrijstelling. De provincie Flevoland geeft aan dat ze aan een plan werken om dit soort initiatieven in de toekomst makkelijker te maken.

Natuurlijke oevers

Aan het eind van de akker ligt ook een natuurlijke oever, aangelegd door de provincie Flevoland. Bij deze natuurlijke oever loopt het talud naar het water minder steil af. Ook dit is goed voor insecten, vogels en organismen die in het water leven. Zo kunnen ze namelijk gemakkelijker van het water op de kant komen en andersom.

Klompe wil de kwaliteit van de natuurlijke oever nog verder verbeteren. Hij werkt samen met BoerenNatuur Flevoland en het Waterschap om hiervoor een mooie invulling te vinden. Een van de opties is een klein stukje agroforestry met laag blijvende boomsoorten, zoals hazelaars of knotwilgen. Ook hoopt hij hiermee nestgelegenheid te creëren voor vogels.

Biodiversiteit in de polder

Een biologische bedrijfsvoering zoals die van Klompe heeft ook een positief effect op de biodiversiteit in de polder. Op biologische bedrijven zit gemiddeld meer leven in de bodem en zijn er meer verschillende wilde planten en insecten te vinden. De belangrijkste oorzaken van de grotere biodiversiteit zijn: het minimale gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, het werken met ruimere gewasrotatie door veel verschillende teelten (akkerbouw en vollegrondsgroente), en de organische bemesting (in plaats van kunstmest). Biologische landbouw bevordert zo de soortenrijkdom met zo’n 30 procent. Zo kun je dus ook in een open polderlandschap de biodiversiteit enorm vergroten via je bedrijfsvoering.

Nieuwe eco-regelingen

Het vergroten van de biodiversiteit is een van de doelen van de eco-regeling van het nieuwe Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB). Binnen het nieuwe GLB worden activiteiten die positief bijdragen aan klimaat, bodem, lucht, water, landschap en biodiversiteit extra beloond. Door het toevoegen van biodiversiteit kun je dus een hogere subsidie krijgen. Bionext en Biohuis onderzoeken via het project ‘Biologisch en het nieuwe GLB’ of de nieuwe GLB-subsidies aansluiten bij de biologische praktijk.

Meer lezen over Biologisch en het nieuwe GLB?

Download de Greenpaper op de website van Bionext.

Meer informatie

Meer informatie over biodiversiteit vind je in de kennisbank van Groen Kennisnet.
Kom meer te weten over Biologische bedrijfsvoering in de wiki op Groen Kennisnet.
Lees meer over Natuurinclusieve Akkerbouw in de wiki op Groen Kennisnet.

Klik hier voor de vakinformatiepagina voor de akkerbouwer.
Klik hier voor de vakinformatiepagina voor de biologische ondernemer.