Afschaffing quotum: 14% groei bietenteelt

Of dit ook daadwerkelijk gebeurt, is afhankelijk van verschillende ontwikkelingen. Zo zal afschaffing van de melkquota in 2015 waarschijnlijk zorgen voor meer ‘grondhonger’ in met name de Nederlandse melkveehouderij. Voor bedrijven met een gewasrotatie kan meer suikerbieten produceren aantrekkelijk zijn, mits er geen vruchtwisselingsproblemen optreden. Internationale vraag- en aanbodontwikkelingen en de daarmee samenhangende prijzen voor suikerbieten en andere akkerbouwgewassen spelen ook een belangrijke rol.

Netto exportsituatie

Met het vervallen van de suikerquota ontstaat binnen enkele jaren een nieuwe situatie. Op dit moment importeert Europa netto nog veel suiker (circa 10 procent van de behoefte), in de toekomst zou dit kunnen veranderen in een netto exportpositie, aldus de onderzoekers. ‘Met name Noordwest-Europa heeft een uitstekend klimaat voor de teelt van suikerbieten.’

Het wegvallen van het suikerquotum biedt Nederland veel kansen, stelt Wageningen UR. ‘Nederland is topproducent op het gebied van suikerhoudende gewassen als suikerbiet, maïs en aardappel.’ Naast hun toepassing in voedsel en veevoer kunnen suikers dienen als vervanging van fossiele grondstoffen voor de productie van chemicaliën en materialen. Wageningen UR verwacht dat deze duurzame grondstoffen in de toekomst van groot belang kunnen zijn voor de chemische industrie.

Eenzelfde suikerprijs

Als het quotum wegvalt, zal er grofweg eenzelfde suikerprijs ontstaan voor ‘humane’ en ‘non-food’ toepassingen. ‘Met als gevolg dat humane suiker goedkoper wordt en non-food-suiker, inzetbaar voor onder meer de chemie, duurder. Suiker zou daardoor in principe minder aantrekkelijk worden voor non-food toepassingen.’ Dit probleem is geheel of gedeeltelijk op te lossen door als suikerindustrie de chemische industrie aantrekkelijke contracten aan te bieden op basis van dun- of diksap uit suikerbieten als grondstof in plaats van de duurdere grondstof kristalsuiker.

Wageningen UR onderzocht welke Nederlandse gewassen het meest geschikt zijn om suikers uit te maken door de productie per hectare en ook zaken als logistiek, teeltmogelijkheden en nevenstromen te vergelijken. Uitgaande van een ton vers gewas bleek suikerbiet veruit de meeste suiker per hectare op te leveren.

Niet concurreren met voedsel-en veevoerproductie

Suikers zijn interessante bronnen zijn voor allerhande chemicaliën en (bio)plastics. Wanneer bioraffinage, het verwaarden van álle waardevolle componenten uit een gewas, slim ingezet wordt, hoeft het gebruik van suikers voor de chemie niet te concurreren met voedsel-en veevoerproductie, blijkt uit het onderzoek. De totale financiële opbrengst van het gewas kan voor een boer bovendien hoger uitpakken wanneer een deel van de grondstoffen door de chemie wordt benut.

De EU als geheel teelde in 2013 1,46 miljoen hectare suikerbiet en produceerde ongeveer 16,3 miljoen ton suiker: bijna 10 procent van de totale wereldsuikerproductie uit suikerbiet en -riet.