Vruchtbare samenwerking op zand en veen

De familie Koekoek is al een tijd gestopt met derogatie. De samenwerking met een nabijgelegen akkerbouwer vinden Jan en Martin Koekoek dan ook heel waardevol. “Het moet wel klikken, er moet onderling vertrouwen zijn,” zegt Jan. Met het huidige mestbeleid krijgen akkerbouwers meer mest aangeboden dan voorheen, ziet hij. Het voordeel voor hen en de akkerbouwer waarmee ze samenwerken, is dat zij de mest zelf kunnen aanleveren. “Dat maakt ons heel flexibel.”

Hoge opbrengst met jong grasland

Iedere 4 à 5 jaar gaat grasland om, ook als de zode dan nog niet versleten is. Zoon Martin: “Dit jaar stond er nog een mooie zode, maar we hebben hem toch gescheurd vanwege de uitruil. Hier in de buurt zien we ook oud grasland dat ik hooguit één keer zwart heb zien worden in al die jaren. Het lijkt groen, maar het is niets. Bij ons varieert de drogestofopbrengst tussen de 12 en 14 ton. In de buurt zijn er genoeg die de 10 ton net halen.”

Meer naar pH kijken

De melkveehouders telen gras op zowel arme veengrond als droge zandgrond. Het gras is echt van andere kwaliteit, net als de smakelijkheid. “Beide grondslagen moet je bemesten. Zand sowieso, anders heb je niets. Maar ook veengrond moet je op gang helpen.” De eerste snede hebben ze dit jaar bemest met 25 kuub drijfmest - waar het kon. “Ik bemest liever meer, maar we vullen nu aan met kunstmest. Voor de tweede en derde snede kunnen we dan ieder nog 10 kuub bemesten.” Doordat er minder bemest mag worden, is Martin wel naar andere dingen gaan kijken. “Ik kijk nu bijvoorbeeld meer naar pH, of die op goed niveau is.”

Klaver uitdagend genoeg

Bij het gras zaaien ze standaard rode klaver mee. Met kruiden hebben ze nog geen ervaring. “We zijn ermee bezig,” vertelt Martin, “maar we willen het wel goed doen. Klaver is op dit moment al uitdagend genoeg.” Klaver is gelukswerk, vindt hij. “We gaan voor grasklaver, niet voor klavergras. We bemesten alsof we geen klaver hebben, want er moet wel gewoon opbrengst komen. In theorie past het er goed bij, maar we zien het toch na een tijd verdwijnen.”

Gras als rustgewas

Ook andere teelten passeren de revue aan de keukentafel. “Luzerne en veldbonen zouden wellicht geschikt zijn op de zandgrond waar het gras het moeilijk heeft.” De familie heeft recent nog ervaring opgedaan met graan. “Hier kwam echter hanenpoot in, uiteindelijk hebben we 3 ton graan als stro verhakseld. Voorlopig blijft gras is ons rustgewas”, besluit Martin.

Met Havera vol voor energie

Filip Muller van WPA-Robertus is de vaste teeltadviseur van het bedrijf. “In het verleden is er hier wel eens een structuurmengsel gezaaid, met onder andere rietzwenk. Dat was geen succes, het werkte niet voor de bodem en de opbrengst viel niet mee. De grond hier is te duur om structuur op te verbouwen. Hier moet je vol voor energie gaan.”

Jan Koekoek was destijds één van de eerste boeren die Havera gras zaaide. “Puur tetra’s zaaien werkt hier niet, vandaar de keuze voor Havera-mengsels met diploïd erin en vaak met 4-5 kg klaver erbij. Op zand- en veengronden krijg je al snel een holle zode, diploïde voorkomt dat. Eigenlijk pakt het altijd goed uit. De diploïde rassen zijn dus goed vanwege zodevorming en draagkracht, de tetra’s zorgen voor roestresistentie, smakelijkheid en minder droogtegevoeligheid. Jonge grasmatten blijven kwaliteit leveren, maar Havera kan zelfs tot wel 15 jaar goede opbrengsten geven.”

Bekijk de 7 Havera grasmengsels >>

In bedrijf

• Met vader, moeder en twee zoons in maatschap
• 200 melkkoeien
• 105 hectare in gebruik op zand en veen, waarvan op dit moment 65 hectare gras en 40 hectare maïs
• Gras en maïs worden 50/50 gevoerd in het rantsoen, aangevuld met krachtvoer en geplette gerst
• Veengrond en zandgrond