Ruim baan voor lupine

De community en website Lekker Lupine! is een van de resultaten van het project ‘Lupine voor humane consumptie’. Op de site van Lekker Lupine! is een kennisbank aanwezig voor akkerbouwers. Onder de vlag van het project is een uitgebreide teelthandleiding en bijbehorend factsheet verschenen. Ook organiseert en promoot Lekker Lupine evenementen rondom de teelt en consumptie van de boon. De consument krijgt een duwtje in de rug met recepten.

Voor telers in de Peel is er specifieke informatie over de plek van lupine in de vruchtwisseling, want lupine past goed op de Oostelijke en Zuidoostelijke zandgronden. In de Peel vonden ook de eerste rasproeven met winterlupine plaats.

Lupine biedt veel voordelen

De teelt van lupine biedt meerdere voordelen. De teelt past goed in Nederlandse omstandigheden en het gewas legt stikstof vast. Daarnaast draagt het gewas bij aan koolstofopbouw en fosfaatmobilisatie in de bodem. Tot slot is het een bloeiend gewas dat aantrekkelijk is voor insecten. De boon die de teelt oplevert, bevat veel eiwit. Daarmee is de lupineboon een goed plantaardig alternatief voor het eiwit uit vlees. Lupine werd jarenlang in Nederland geteeld, maar verdween in de jaren ’50 en daarmee verdween ook de kennis. De teelthandleiding brengt die kennis weer terug, alle informatie uit de praktijk en uit onderzoeken is hierin samengebracht. De teelt wordt in de handleiding doorlopen van begin tot eind. Bestelling van zaaizaad, rassenkeuze, inpassing in de rotatie, onkruidbeheersing, herkennen van ziekten tot en met de afstelling van de combine bij de oogst. De bovengenoemde factsheet bevat een compacte samenvatting van de teelthandleiding.

Lupine in de Peel

De zandgronden van de Peel zijn uitermate geschikt voor de lupineteelt, want lupine vraagt over het algemeen een wat lage pH en een niet te hoog kalkgehalte. Maar voor welke bodemziekten en -plagen en insecten is lupine gevoelig? En misschien nog wel belangrijker: welke bodemziekten en -plagen worden vermeerderd door lupine die eventueel schade kunnen geven in volggewassen? Dit is uitgezocht voor de belangrijkste gewassen in bouwplannen van Zuidoost Nederland.

Het rapport van het Louis Bolk Instituut gaat in op de bodemschimmels die in het zuidoostelijk zandgebied voorkomen en in hoeverre lupine een waardplant is voor deze schimmels. Ook het voet- en wortelrotcomplex dat bij vlinderbloemigen voorkomt, komt aan bod. Daarnaast gaat het rapport in op de aanwezige soorten aaltjes in de Peelbodem en de gevoeligheid van lupine voor deze verschillende soorten. Tot slot is er aandacht voor bovengrondse schimmels, insecten en onkruiden.

Als het gaat om bodemschimmels geeft het rapport een aantal adviezen over volgorde in de vruchtwisseling. Ook per veelvoorkomende nematoden geeft het rapport adviezen over voorvrucht en volgvrucht. Voor sommige nematoden ontbreekt nog betrouwbare informatie voor een gedegen advies.

Rassenproeven winterlupine in de Peel

In de winter van 2021-2022 vonden de eerste rassenproeven met winterlupine op de dekzandgrond van de Peel plaats. De rassen zijn getest op winterhardheid en opbrengstpotentieel onder Nederlandse omstandigheden.

De eerste resultaten van deze rassenproeven zijn positief, hoewel de opbrengsten grote verschillen lieten zien. Positief waren de hoge eiwitgehalten van alle rassen, van 36,1-42,3% in droge stof. Dat ging echter samen met te hoge gehalte aan alkaloïden voor humane consumptie. Slechts één ras was geschikt voor humane consumptie.

Consument moet nog warm lopen

De eiwitrijke lupineboon past goed in een gezond en duurzaam voedingspatroon, maar de consument loopt nog niet warm voor de boon. Dat moet anders, vinden de initiatiefnemers van Lekker Lupine en dus delen zij recepten op hun site. Het Voedingscentrum zet alle ins en outs van lupine op een rijtje, onder andere de gezondheidseffecten. Lupine bevat veel eiwit en voedingsvezels, en minder vet dan soja. Verder bevat lupine verschillende mineralen en vitamines, vooral verschillende B-vitamines. Het Voedingscentrum benoemt lupine als een goede vegetarische keuze, maar er staat nog maar één recept met lupinebonen op de site van het Voedingscentrum.

Bronnen

• Teelthandleiding lupine – Louis Bolk Instituut, 2023

• Factsheet Lupine 1. Perceelskeuze, rassenkeuze, zaaibed en zaaien – Louis Bolk Instituut, 2023

• Kansen voor winterlupine : Rassenproeven 2021-2022 – Louis Bolk Instituut, 2023

• Lupine in het Zuidoostelijk bouwplan : literatuurstudie naar vruchtwisselingsaspecten van lupine –Stichting Wageningen Research, Wageningen Plant Research, Business unit Open Teelten

Meer informatie

Meer over lupine vind je in de kennisbank van Groen Kennisnet.

Meer informatie op de vakinformatiepagina voor de akkerbouwer.
Meer informatie op de vakinformatiepagina voor de vollegrondstuinder.