'Kostprijs peen hoger dan opbrengst'

Arts sprak op de themadag peen van de Landbouwbeurs Noord en Centraal Nederland (LNCN). Hij adviseert telers op het gebied van markt en teelt zelf ook nog peen in de Noordoostpolder. Volgens Arts zou de kostprijs eigenlijk bepalend moeten zijn voor de marktprijs van peen, maar blijkt dat niet uit een objectieve bepaling van toegerekende kosten.

Om te weten wat de kosten zijn is overzicht van het geheel nodig en de teler moet besluiten welke kosten hij toerekent aan de peenteelt. Arts vindt het redelijk om kosten aan gewassen toe te rekenen op basis van het aandeel dat ze hebben in de omzet van het bedrijf, liever dan per hectare. Het blijkt dat er flinke verschillen bestaan per bedrijf en per jaar in de teeltkosten. Bij gewasbescherming is een bandbreedte van 350 tot 800 euro in peen te zien. Toch is dat grotendeels niet aan de teler te wijten als deze kosten hoog oplopen. Soms vraagt het gewas gewoon om een behandeling door een opduikende ziekte en in peen zijn siektebestrijdingen duur.

Afland of zelf bewaren

De kosten voor het telen van peen liggen rond de 7 tot 8 cent per kilo. Voor bewaring komt er ongeveer 7 cent bij, of de teler dat nu zelf doet of dat hij kiest voor loonkoeling. Arts denkt dat het transport van de kisten peen alleen nog een euro of 5 per kist bovenop de bewaarprijs bij derden legt.

Een totale kostprijs van 14 cent ligt net boven de 13 cent die de teler krijgt in de periode van januari tot juni. Over dat bewaartraject loopt de prijs gemiddeld niet op. Kosten voor de bewaring zijn er dan wel. Na mei kan de prijs voor de peen oplopen, vooral als slechte rooiomstandigheden in Frankrijk de aankoop van Nederlandse peen stimuleren. Voordeel van langer bewaren kan tegenvallen als de peen slechter wordt richting zomer en er veel tarra uit moet. De beursprijs van 20 euro die dan op het bord kan komen, is mooier dan de nettoprijs voor de teler.

Arts verkoopt zelf een groot deel van zijn peen afland. Hij raadt telers aan om contracten boven de kostprijs voor afland te tekenen.

Schommeling in productie

Bij peen kunnen telers gemakkelijker kiezen om een paar jaar het gewas te zaaien. Aardappelen of pootgoed zijn een bewustere strategische keuze voor veel jaren. Die keuze voor kortere termijn heeft jaar op jaar gevolgen voor volume en prijs. De peenproductie is onduidelijker dan die van gewassen die allemaal binnen zijn in het najaar. Dat geeft ook wat meer onzekerheid in de prijsvorming.

Dit jaar blijkt de sortering een belangrijke factor in de opbrengstprijs. Fijne peen is duur, maar de grovere maat is niet gewild op de markt.