‘Aardappeltelers waarderen groenbemesters’

„Aardappeltelers geven in een enquête aan dat ze de groenbemesters waarderen met een 8 tot 10. Ze geven op de eerste plaats aan dat ze opbouw van organische stof belangrijk vinden. Op de tweede plek komt de structuurverbeterende werking. Dan noemen ze al snel de beheersing van nematoden met resistente groenbemesters”, aldus Elzes.

Snelle groei en vlotte bedekking van de grond in combinatie met hoge biomassaproductie maken bladrammenas een populaire keuze. Elzes: „Voor de aardappeltelers is het dan mooi dat er in dat gewas ook veel aaltjesresistenties beschikbaar zijn. We hebben al veel veredeld aan de bladrammenas.”

Organische stof is van grote waarde voor de structuur. Daarnaast leggen de wortels van de groenbemesters kanaaltjes voor waterafvoer naar beneden en voor wateraanvoer naar boven, als er droge periodes in de zomer zijn. Elzes noemt dat kanalen voor zowel water als het bodemleven. De wortels geven een mooie verdeling van vocht en organische stof door de bouwvoor.

2024

Dit jaar was op veel percelen extra herstel gewenst na de natte oogstperiode in 2023 en de aanhoudende regenval tot ver in 2024. „De opbouw van structuur gaat stap voor stap”, omschrijft Elzes het proces. „Met de combinatie van rustgewassen en groenbemesters geef je de bodem rust. Het is dus ook van belang om je bouwplan slim in te vullen met gewassen en de juiste bewerkingen op het juiste tijdstip in te zetten.”

Hoewel veel rooigewassen dit jaar later oogstrijp waren, zijn de groenbemesters meestal op tijd gezaaid. Volgens Elzes is voor groenbemesters met name de periode na de graanoogst heel belangrijk. In die tijd van het jaar kunnen de groenbemesters zich bovengronds en in de grond goed ontwikkelen en extra goed hun werking doen als het opbouw van organische stof, nematodenbeheersing en structuuropbouw betreft. Toen de combines het graan van 2024 hadden binnengehaald, konden boeren onder goede omstandigheden groenbemesters zaaien. „Er was genoeg vocht om ze vlot te laten ontwikkelen en ik zie ze er meestal heel goed bij staan deze herfst, vaak zelfs uitzonderlijk mooi”, zegt Elzes.

Diepe en lange werking

Een goede ondergrondse ontwikkeling draagt bij aan bodemherstel. Steeds vaker toont onderzoek aan dat groenbemesters een langdurige werking hebben op het bodemleven en de volggewassen. „Voeding uit de extra organische stof komt geleidelijk vrij voor het gewas. De positieve werking voor het bodemleven en de waterhuishouding blijkt uit het feit dat telers ermee door willen gaan. Telers zijn bezig met regeneratieve landbouw en willen na de teelt van een gewas de bodem wat teruggeven.”

Los van de organische stof, bodembedekking en onkruidonderdrukkende werking, structuurverbetering, plaagbeheersing en positieve uitwerking op de waterhuishouding, komt het vermogen om stikstof de winter over te tillen hoger op de lijst bij telers, denkt Elzes. Dit onderwerp krijgt bij de herfstbijeenkomst van TopBodem op 6 november extra aandacht. Volgens Elzes kunnen soorten als Japanse haver of bladrammenas een substantiële rol spelen in beperking van stikstofuitspoeling. „Bladrammenas kan zorgen dat 50 tot 70 procent van de achtergebleven stikstof niet uitspoelt. Los van de milieuwinst is dat voor het hoofdgewas van volgend jaar belangrijk.”

Bemesters

Het wegvangen van stikstof dat een rooigewas achterlaat en het in het volgende jaar weer vrijgeven daarvan verklaart het woord ‘bemesters’ in groenbemesters, zegt Elzes. Een groenbemester kan in het najaar op die reststikstof groeien. Na een graangewas is de stoppel armer. Met een kleine startgift kan de groenbemester alle nuttige functies uitvoeren en ook in het volgende seizoen bijdragen aan de mineralisatie van stikstof voor het gewas. De zachte en warme herfstdagen, die door klimaatverandering steeds vaker voorkomen, dragen volgens Elzes bij aan het succes van de groenbemesters in het bouwplan.

Geef je op voor deelname aan de herfstbijeenkomst van TopBodem op 6 november in Marwijksoord.