Visie Van Dam: Eerlijker, natuurlijker, beter eten en meer natuur

In debat met de Tweede Kamer over de landbouwbegroting zette Van Dam zijn idee over de sector uiteen. "Het Nederlandse model van hoge productie tegen lage kosten heeft onze landbouw op de kaart gezet", stelde hij. Tijdens zijn werkbezoeken aan boeren heeft hij veel hard werkende mensen ontmoet die betrokken waren bij hun dieren. "Boeren hebben passie voor het werk dat ze doen, en daarin zijn ze een voorbeeld voor veel anderen in dit land." Maar het huidige model is op termijn niet houdbaar, gelooft de staatssecretaris. Andere landen, waar lonen lager zijn en de zorg voor milieu en dierenwelzijn minder, kunnen tegen lagere kosten produceren.

Daarom moet de Nederlandse landbouw naar een ander verdienmodel toe, vindt Van Dam. Eentje waar ons land zich onderscheidt met productie van hoge kwaliteit. Nederlandse landbouwproducten hebben nu al een goed imago in het buitenland; daar wil Van Dam op verderbouwen. Hij wil daarbij veel ruimte geven voor innovatie - het OESO-rapport van vorige week, dat de overheid aanspoort om meer te sturen in de richting van innovatie in de Nederlandse landbouw, neemt hij dan ook ter harte.

GLB

De nieuwe staatssecretaris constateert ook dat de sector erg afhankelijk is van GLB-gelden. Dat moet minder worden, vindt hij. Volgend jaar is Nederland een half jaar lang voorzitter van de Europese Unie; dan wil Van Dam een discussie over het toekomstige GLB op de agenda zetten. Wat hem betreft moet het GLB na 2020 minder inkomenssteun geven, maar meer steun voor innovatie, dierenwelzijn en duurzaamheid. Verder is de modernisering en vereenvoudiging van het lopende GLB-programma (tot 2020) voor hem een speerpunt. Daarbij wil hij ook kijken naar de vergroeningscomponent in het huidige programma. Hij constateert dat er tot nu toe te weinig is bereikt; daarop moet het GLB dus worden bijgesteld.

Natuurbeleid

Volgens Van Dam is ook het overige natuurbeleid in Nederland onvoldoende effectief geweest. De biodiversiteit is fors afgenomen en dat moet worden aangepakt. Door de regering, maar ook door de sector zelf. De landbouw heeft volgens hem enkel toekomst als ze rekening houdt met de natuur. Daarom komt er volgend jaar een nieuw stelsel van agrarisch natuurbeheer, dat niet gebaseerd is op individuele ondernemers, maar op boerencollectieven.
Tijdens het debat stelde Frank Wassenberg (PvdD) dat de Nederlandse landbouw heeft bewezen niet in staat te zijn om de biodiversiteit te beschermen. Van Dam vond dat te ver gaan. "Het valt me op dat de oplossing van de Partij voor de Dieren altijd bestaat uit het totaal omverwerpen van de landbouw", constateerde hij. "Maar dat is niet realistisch en het is niet de enige richting."