'Klimaatneutraal boeren met zuinige bewaring en grondbewerking'

„Relevante posten voor akkerbouwers zijn de bewaring, de grondbewerking, bemesting, bodembeheer en duurzame energieproductie uit zon en wind. De overige aangekochte productiemiddelen als zaaizaad en gewasbescherming hebben een marginale bijdrage aan de CO2-voetafdruk van een akkerbouwbedrijf”, zei Wijnands woensdagavond op het congres van de Nederlandse Akkerbouw Vakbond (NAV). Het congres had het thema klimaatverandering.

Een boer die op zware grond zit heeft nu eenmaal meer diesel nodig bij de grondbewerking dan iemand op lichte grond, stelde Wijnands. In zoverre kan deze ondernemer maar beperkt besparen op broeikasgasuitstoot. Toch kon hij bij deelnemers aan het project Boer en Klimaat voorbeelden geven van besparingen door keuzes in de teelt en gebruik van techniek. Akkerbouwer Jacob van den Borne bespaart wel diesel door gebruik te maken van precisielandbouw. Wijnands denkt dat in de toekomst elektrotractie CO2-uitstoot kan verminderen. „Werken met rijpaden scheelt lachgasuitstoot. Dat kan 20 tot 50 procent minder zijn, omdat anaerobe toestanden in de bodem minder voorkomen”, zegt Wijnands. Lachgas is een bijna 300 keer zo sterk broeikasgas als kooldioxide.

Opbouw van effectieve organische stof in de bodem draagt bij aan CO2-vastlegging. Organische mest en groenbemesters zijn hier van invloed, volgens de WUR-onderzoeker. Met niet-kerende grondbewerking is de afbraak van organische stof in de bodem 25 procent lager.

Energie

Boeren kunnen energiezuinige oplossingen in de bewaring van hun producten kiezen en hun dieselverbruik beperken. Ze kunnen kiezen voor energiezuinig geproduceerde (kunst)mest en met duurzaam bodembeheer een voorraad koolstof aanleggen. Wijnands mist nog een overheidsbeleid dat koolstofopslag beloont en afbraak bestraft. Met mestvergisting denkt Wijnands  heel veel methaanuitstoot te kunnen vermijden. Ook daar zou hij wel een beloning in het systeem willen zien als stimulans.

Bestuurslid Klaas Hoekstra van de NAV vraagt welke akkerbouwers in de zaal al klimatologisch aan de slag zijn. Piet Hermus denkt dat het noodzaak is voor de sector. „Ik wil het bestuderen, wat er kan. Ik zou er op willen promoveren”, zegt hij. „Ik denk dat we nog te conservatief bezig zijn. Eigenlijk moeten we het veel grootser aanpakken”, is de visie van Hermus.

Klimaatprofessor Pier Vellinga verwacht dat koolstof in de toekomst een prijs krijgt of aan de waarde van grond gekoppeld zal worden. De maatschappij vraagt daarom. „De akkerbouwer moet de vraag van de consument een slag voor zijn. Ik denk dat we de snelheid van deze ontwikkeling onderschatten.”