Fotoserie: Veredelingstechniek bij Limagrain in Rilland

Maïs met nóg hogere voederwaarde, tarwe die weer 1 procent meer opbrengt en gerst met verder verbeterde ziekteresistentie. Voor de akkerbouwer wellicht een vanzelfsprekendheid, maar voor veredelingsbedrijven een strijd tegen de klok. „Het kweken van nieuwe rassen is een zaak van lange adem.” Met veredelingstechnieken proberen onderzoekers van Limagrain in het Zeeuwse Rilland processen te versnellen, om telers voortdurend te kunnen bedienen van het meest belovende uitgangsmateriaal.

Kwekers hebben voor hun kruisingsprogramma’s zuivere stabiele lijnen nodig (oftewel homozygote of zaadvaste planten waarin de gewenste eigenschappen genetisch stevig verankerd liggen). Om zo’n zuivere lijn te bouwen zijn vele generaties van herhaalde zelf

Met de techniek van verdubbelde haploïden kan Limagrain deze generatie-cycli versnellen. In een jaar tijd kan een zuivere lijn opgebouwd worden. Dat levert een tijdwinst van enkele jaren op.

Het gaat er om dat nakomelingen steeds dezelfde eigenschappen hebben als de moederplant. Die moederplanten worden door de verschillende veredelingsafdelingen op het dh-lab aangeleverd. Met die zogenaamde donorplanten begint het proces.

Er zijn verschillende technieken om dh’s te maken. Bij elk gewas werkt het net even weer wat anders. Bij brassica’s worden bijvoorbeeld microsporen geïsoleerd die later uitgroeien tot een embryo en plantje.

Corien Kamerik verzamelt plantmateriaal voor het maken van dh’s van granen. Het tijdstip luistert nauw: de premature bloeiwijzen moeten in het juiste ontwikkelingsstadium(nog in de stengel) zijn.

De techniek van verdubbelde haploïden levert zoals de naam aangeeft haploïde planten op. Dat betekent dat de plantjes in tegenstelling tot hun ouders nog maar één exemplaar van ieder chromosoom bezitten. Potentiële dh’s van maïs zijn te herkennen aan een

Bij het maken van uien-dh’s gaat het om de bloemen die in het juiste stadium worden geselecteerd en op een speciaal groeimedium worden uitgezet.

Op kunstmatige voedingsbodems groeit een pril plantje.

In een volgend stadium worden de plantjes ingelegd en geprepareerd voor verdere acclimatisering in speciale groeikamers (volgende foto) met optimale belichting.

In kassen worden de (haploïde) planten verder opgekweekt. Voor de veredelaars zijn ze nog niet bruikbaar, omdat ze er niet mee kunnen kruisen. Chromosoomparen moeten zich kunnen splitsen en dat is bij een haploïde niet mogelijk.

Planten klaarmaken voor een kunstmatige behandeling om van een haploïde een polyploïde te maken. Dat begint met het schoon spoelen van de wortels, hier bij maïs. In Rilland maakt Limagrain ook veel dh’s voor het snijmaïsprogramma.

Maïsplanten worden een tijdje ondergedompeld in een stof die het chromosoomaantal doet verdubbelen. Vervolgens kunnen ze zich in de kas, deels onder doek, verder ontwikkelen tot zaadzetting. De gekleurde labels geven de herkomst van het veredelingsprogram

Tarwe dh-planten in de kas. Pas nu hebben de nakomelingen hun beoogde waarde voor de kweker. De planten zijn genetisch zuiver en stabiel en ze kunnen zelf zaad vormen.

Medewerkers van de maïsafdeling komen hun klant-en-klare dh’s ophalen. Na uitplant in kassen groeien ze verder op en rijpen er ook af. Het zaad voor de proefvelden gaat vervolgens de hele wereld over, zowel op het noordelijk als zuidelijk halfrond, zodat

Ook de graanveredelaars van Limagrain doen hun voordeel met de tijdwinst die de dh-techniek met zich meebrengt. Het zaad van deze zuivere vruchtbare planten vindt zijn weg naar de vele veredelingscentra in Europa waar ze na doorontwikkeling uiteindelijk d

Het dh’s lab in Rilland is een expertisecentrum voor Limagrain Europa. Jaarlijks maken ze hier tienduizenden dh-planten van maïs, tarwe, gerst, ui en koolzaad, maar ook voor groentegewassen (brassica’s, radijs, prei) voor het zusterbedrijf Hazera.

Zo’n 30 medewerkers zijn door het jaar heen belast met het produceren van al die dh-plantjes voor de verschillende veredelingsafdelingen.

Met het versnellen van de generatiecycli door verdubbelde haploïden heeft Limagrain een efficiëntieslag gemaakt. Tijd is geld in de veredeling.

Tekst: Ruth van Schriek

Na van alles gedaan en gezien te hebben, teruggekeerd naar de Achterhoek. En bijna terug naar de boerderij waar ze opgroeide. Na jaren als eindredacteur voor de kranten en magazines van Agrio gewerkt te hebben, trok ze zelf de laarzen aan. Met camera, pen en papier op weg naar boeren, om met veel belangstelling hun altijd interessante verhaal te horen. En dit bij thuiskomst op te schrijven.

Beeld: Ruth van Schriek

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Fotoserie: Veredelingstechniek bij Limagrain in Rilland

Tekst: Ruth van Schriek

Praat mee

Nieuwsbrief

Fotoserie: Veredelingstechniek bij Limagrain in Rilland

Tekst: Ruth van Schriek

Deel dit artikel

Praat mee

Nieuwsbrief