Asexuele ziekteverwekker kan zich toch snel aanpassen

Bij vegetatief vermeerderen maakt de ziekteverwekker, bijvoorbeeld een schimmel, een kopie van het eigen genetische materiaal. Die kopie is identiek aan het oorspronkelijke DNA. Dat is een sterke beperking voor de evolutie. De onderzoekers toonden aan dat vreemd DNA van virussen in het genoom van de schimmel in staat is te springen binnen dat genoom. Op die manier kan de ziekteverwekker voorkomen dat hij herkend wordt door de gastheer. Zo ontwijkt de schimmel de zich aanpassende afweer van de plant.

Een tweede strategie van ziekteverwekkers is dat zij soms DNA van een ander organisme kunnen kidnappen. De onderzoekers noemen dat een soort van natuurlijke genetische modificatie. Het organisme gebruikt de nieuwe eigenschappen om gemakkelijker planten te kunnen infecteren.

Volgens Bart Thomma van het Wageningse onderzoeksteam zijn de strategiën van de pathogenen buitengewoon slim. Met springende genen en vreemd DNA past de soort zich toch snel aan en herkent het immuumsysteem van de gastheer de ziekteverwekker niet meer.

Twee soorten samen

Het onderzoek is van belang voor het beter begrip krijgen van het optreden van nieuwe ziektes of agressiever stammen van een ziekteverwekker. Een andere strategie die kort geleden beschreven is in de evolutie van aseksueel vermeerderende schimmels is het samensmelten van twee micro-organismen. De schimmel Verticillium longisporum is volgens onderzoek een samensmelting van Verticilium dahliae met een onbekende andere schimmel.