‘Wekstoffen tegen AM laten nog even op zich wachten’

Met wekstoffen en lokstoffen kan de teler hetzelfde bereiken als met een lokgewas, maar dan zonder dat gewas. In de praktijk komt het volgens Machate Bertran neer op het produceren van deze stoffen met aardappelplanten en die planten ‘melken’. Je sproeit vervolgens dit extract over de akker met een AM-probleem, wekt de aaltjes en laat ze, bij gebrek aan voedsel, dood gaan.

„Telers gebruiken zelden een lokgewas”, zegt de onderzoeker. „Het kost veel tijd en geld en voor effectieve bestrijding moeten alle eitjes uitkomen. Daarom zijn wekstoffen zo belangrijk. We weten al veel van deze stoffen.” Om de aaltjes te wekken moet de waardplant heel dichtbij zijn. Vocht en temperatuur moeten goed zijn. Door enkele malen de wekstof volvelds over het braakliggende land te spuiten op gunstige momenten voor de cysteaaltjes is een groter effect mogelijk.

De wortelexudaten die voor het wekken van de aaltjes bruikbaar zijn, zijn na het winnen uit de plant maar enkele maanden houdbaar. Dan breken ze al af. Het blijkt echter dat ze wel twintig jaar goed blijven, als ze gezuiverd worden na de winning. „Je kan dan wel 80 procent van de aaltjes doden door de larven te wekken. Daarom verwacht ik veel van deze strategie.”

Ervaring

Onderzoekers in Frankrijk bereikten bij een proef op braakland met vijf keer toepassen van 10 liter exudaten een 70 tot 80 procent doding van de aaltjes. „Maar werkt dit ook in Nederland? Wij denken van wel. Het beste moment zou vóór de aardappelteelt zijn. Ik denk aan voor en tijdens het zaaien van de groenbemesters.”

De grondsoort is medebepalend voor het succes. Machate Bertran zegt dat de werking op zand minder goed is door de uitspoelingsgevoeligheid van die bodem. Op dalgrond en veen werkt het beter. Veel gronden in de zetmeelregio hebben dus de goede uitgangssituatie.

Het verhaal van de onderzoeker roept vragen op van telers in het Veenkoloniale gebied. Is bijvoorbeeld restwater uit de zetmeelindustrie bruikbaar om de aaltjes te lokken? Aaltjesexpert Egbert Schepel van het HLB zegt dat dit niet dezelfde stoffen bevat als de exudaten uit de aardappelwortels. Helaas is dit geen optie.

Hoe win je dan de lokstoffen? Machate Bertran legt uit dat je dat kunt doen door gedestilleerd water door de grond rondom de aardappelplanten in potten of in het veld kunt laten stromen. Het opgevangen vocht bevat de wekstoffen. Hij stelt zich voor dat je op speciale percelen met drainage de planten kunt gaan ‘melken’. Bij potproeven bleek één pot al 10 liter bruikbaar ’middel’ op te leveren. „Gezien de grootte van het AM-probleem is productie op behoorlijke schaal wenselijk”, aldus Machate Bertran.