Minister: aanpak doelsturing in akkerbouw volgt later

Het kabinet presenteerde recent de uitgangspunten van de bedrijfsspecifieke emissienormen voor de melkvee- ,varkens-, en pluimveehouderij. In deze sectoren liggen er volgens minister Wiersma goede kansen om resultaten te boeken.

Stoffenbalans

Op dit moment wordt ook de afrekenbare stoffenbalans in de melkveehouderij verder doorontwikkeld. Hiervoor starten ook pilots. Ook worden rekenregels, de kritische prestatie indicatoren (KPI’s) en de gewenste bedrijfsinspanningen bepaald, zodat op basis van data scores kunnen worden berekend. Daarnaast moeten er nog afspraken worden gemaakt over de uitwisseling van data met de ketenpartijen en andere overheden. Als de afrekenbare stoffenbalans wordt ingevoerd in de melkveehouderij, kan de systematiek ook in de akkerbouw uitgerold worden. Wannneer precies, is nog niet bekend.

Doelsturing op waterkwaliteit

Voor doelsturing op waterkwaliteit wordt in de aanloop naar het 8e actieprogramma gekeken op welke wijze doelsturing op waterkwaliteit een plek in het actieprogramma kan krijgen. Vanuit het 7e actieprogramma wordt op dit moment verkend welke mogelijkheden er voor doelsturing zijn via een maatwerkaanpak.

In dit kader vindt er in 2025 en 2026 praktijkonderzoek plaats, waarbij een groep akkerbouwers een maatwerksystematiek in de praktijk uitprobeert. Daarbij wordt er gekeken naar met name de uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid. ‘Dit onderzoek is onderdeel van een breed traject gericht op het vormgeven van doelsturing op waterkwaliteit in het 8e actieprogramma’, schrijft Wiersma in een Kamerbrief. ‘De te ontwikkelen systematiek zal gebaseerd zijn op een combinatie van metingen aan de hand van grondmonsters (N-mineraal) en het vaststellen van het stikstofbodemoverschot. Hiervoor kijk ik ook naar voorstellen die door de sector zijn aangedragen, waaronder het sectorplan van BO Akkerbouw.’

Systeemwijziging

Minister Wiersma geeft in een interview met de redactie van Agrio aan dat boeren zich ‘goed moeten beseffen’ dat doelsturing een hele systeemwijziging is, omdat er van depositie- naar emissiebeleid wordt overgestapt. „Dat vraagt om veel zaken goed uit te zoeken en te experimenteren in de praktijk. Dat gebeurt nu ook al. Als het gaat om gewasbescherming, zie je dat akkerbouwers met een eigen systeem van benchmarking komen. Dat moet allemaal in het beleid worden gegoten en dat is volop in ontwikkeling. Ik denk wel dat we het komende jaar de eerste stappen kunnen zetten.”

„Voor mij is belangrijk dat beleid haalbaar en uitvoerbaar is op het boerenerf. We kijken nu via benchmarking naar hoe de 25 procent best presterende bedrijven het doen in een bepaalde sector. Hoe ziet hun bedrijfsvoering eruit? En hoe realistisch is het dat je zoiets ook vraagt voor de andere 75 procent? Nou, daar komt dan uiteindelijk wat uit. We kijken dan net zolang tot we op een punt komen dat het ook realistisch is om dat van andere bedrijven te vragen. Dat is een zorgvuldig proces, waarbij we alle belangen moeten afwegen. Ik kan er nog niet op vooruitlopen in de media, maar ik zal daar zeker dit jaar meer duidelijkheid over geven. De Kamer vraagt daar ook om.”