Mengteelt levert 20 procent meer opbrengst

Bij de teelt van een gewas of een groenbemester geldt volgens Mommer dat biodiversiteit goed is voor de stikstofbenutting en voor de productie van biomassa. „We vinden bij alle soorten een positieve relatie. Dat gaat niet altijd om landbouwsoorten. Daarom moeten we verder kijken wat er past in de landbouw en soortencombinaties die zinvol lijken proberen.”
Tijdens reizen in tropische gebieden ziet Mommer vaak gewascombinaties in het veld. Omdat mest daar vaak beperkend is en arbeid niet, kan er veel. Ze laat beelden zien uit China, waar graan en aardappelen naast en doorelkaar geteeld worden. Dat lijkt ver van de Nederlandse realiteit, maar Mommer verwacht dat er technieken beschikbaar komen die dit ook in westerse situaties haalbaar maken.
Onderzoek
In Duitsland en de Verenigde Staten loopt onderzoek naar mengteelten. Daarin gebruiken de onderzoekers ook vlinderbloemigen (stikstofbinders) en meerjarige gewassen. In de groenbemesters maken Europese landbouwbedrijven de eerste grote stappen met mengsels. Mommer denkt dat over een jaar of vijf adviezen beschikbaar zijn voor geschikte mengsels van groenbemesters op basis van grondsoort en volggewas.
Ziekteverwekkers
Op pathogene bodemorganismen heeft een mengteelt zeker effect. Bij schimmels ziet Mommer een afname van de ziekteverwekkende schimmels, als meer gewassen door elkaar staan op een perceel. Diversiteit onderdrukt dan een deel van die schimmels. „Werkt dit ook voor aaltjes? Dat gaan we dus onderzoeken!”
Er zijn meer vragen voor de onderzoekers. Zo geven de proeven die nu lopen nog niet informatie over wat er gebeurt bij verschillende bemestingsniveaus en wat ploegen of niet-kerend werken doet met de resultaten van mengteelten. Het onderzoek naar aaltjes komt er, zegt Mommer.
Overigens blijkt er ook een positief effect van mengsels zonder vlinderbloemigen te zijn op de productie van gewassen. „Niet alleen stikstofbinding verklaart de meeropbrengst. Misschien zijn het mycorrhizaschimmels die positief werken.” Veel vragen liggen nog open voor de wetenschappers. Dat meer soorten bijdragen aan meer biomassa is duidelijk. Of dat komt door uitscheiding van stoffen door verschillende soorten in de mengsels of door andere mechanismen, dat wil Mommer verder onderzoeken.

Tekst: Jorg Tönjes
Beeld: Jorg Tönjes