Enkele highlights uit de miljoenen die voor de landbouw worden vrijgemaakt
Akkerbouw in Voorjaarsnota 2025: 80 miljoen voor doelsturing
De 80 miljoen euro voor het 8e Actieprogramma Nitraatrichtlijn zal vermoedelijk voor een groot deel gaan naar monitoring op de percelen, omdat landbouwminister Femke Wiersma doelsturing centraal heeft gezet in haar contouren. De monitoring moet de basis vormen van de acties om nitraatuitspoeling te voorkomen. Wordt er voldaan aan de maximale nitraatuitspoeling van 50 milligram per liter, komen telers in 2029 in aanmerking voor een vrijstelling voor generieke maatregelen.
Lees ook: Kabinet verzwaart generieke maatregelen bij 8e Actieprogramma Nitraatrichtlijn
Om arbeidskrachten in de land- en tuinbouw te besparen maakt het kabinet 75 miljoen euro vrij voor het innovatieprogramma robotisering (en digitalisering). Voor praktijkonderzoek wordt 40 miljoen gereserveerd. Het gaat specifiek om de zogenoemde experimenteerlocaties en pilots voor het verduurzamen van landbouwbedrijven.
De verhoging van het budget voor het potje van de Ecoregeling is ook bijzonder. Er blijkt namelijk meer animo te zijn voor de Ecoregeling dan vooraf gedacht. Daardoor zou er een tekort aan budget ontstaan. Om dat te voorkomen heeft het kabinet besloten het budget voor de Ecoregeling met 50 miljoen euro te verhogen in 2026.
Tot en met 2030 wordt er ook 125 miljoen euro gereserveerd emissiearme mestaanwending op boerenbedrijven en de stimulering van RENURE, de kunstmestvervanger gemaakt van dierlijke mest.
Hier gaat het geld voor de landbouw de komende jaren heen
2025
-Stikstof: 200 miljoen.
-Verhoging Subsidie Behoud grasland bij afbouw derogatie: 52 miljoen euro.
-Extra budget voor agrarisch natuur-en landschapsbeheer: 50 miljoen euro.
-Overige investeringen (dierenwelzijn, pilots, aanpak wolf, aanpak PAS-melders): 53 miljoen euro.
2026
-Mestaanwending en RENURE: 10 miljoen euro.
-Maatregelen mestbeleid: 59 miljoen euro.
-Nationale financiering subsidie brede weersverzekering: 12 miljoen euro.
-Robotisering en digitalisering: 5 miljoen euro.
-Eenmalige verhoging budget Ecoregeling: 50 miljoen euro.
-Overige investeringen (dierenwelzijn, pilots, aanpak wolf, aanpak PAS-melders): 87 miljoen euro.
2027
-Mestaanwending en RENURE: 30 miljoen euro.
-Maatregelen mestbeleid: 64 miljoen euro.
-Nationale financiering subsidie brede weersverzekering: 12 miljoen euro.
-Robotisering en digitalisering: 13 miljoen euro.
-Overige investeringen (dierenwelzijn, pilots, aanpak wolf, aanpak PAS-melders): 82 miljoen euro.
Meevallers/tegenvallers uit Voorjaarsnota
Meevaller: Subsidie voor investeringen in verduurzaming voor veehouderijlocaties met piekbelasting (Sbv)
Er was 60 miljoen euro beschikbaar voor de Subsidie voor investeringen in verduurzaming voor veehouderijlocaties met piekbelasting (Sbv). Omdat er slechts voor 16 miljoen euro aanvragen gedaan zijn, is er een meevaller van 44 miljoen euro gerealiseerd.
Tegenvaller: beheerkosten AERIUS
Na 2025 is geen budget begroot voor beheerkosten voor AERIUS, terwijl hier wel kosten voor gemaakt moeten worden. Hierdoor is sprake van een tegenvaller van circa 10 miljoen euro van 2026 tot en met 2030. Voor de periode na 2030 wordt bekeken hoe het beheer van AERIUS meer doelmatig geregeld kan worden. Als er meer duidelijkheid is over hoe de kosten zich na dit jaar zullen ontwikkelen, zal daar dekking voor worden gevonden binnen de LVVN begroting.
Tegenvaller: uitvoeringskosten GLB
De uitvoeringskosten die aan RVO betaald moeten worden voor het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) vallen hoger uit dan begroot. Daardoor is er sprake van een tegenvaller van circa 10 miljoen euro in 2026 en 2027. Vanaf 2028 is er sprake van een nieuw GLB, dat door de Europese Commissie wordt vastgesteld. Dan worden ook de uitvoeringskosten herbezien.
Tegenvaller: Tekort voor in beslag genomen dieren
In het kader van het uitvoeren van de Wet dieren, waarvoor moet worden gehandhaafd op dierenwelzijn, worden er door LVVN dieren in bewaring of in beslag genomen. Als opslaghouder maakt LVVN kosten voor zaken zoals voer, dierenarts en vervoer. Deze kosten worden in beginsel verhaald op de partij waarvan de dieren in beslag of in bewaring worden genomen. Omdat dit minder vaak lukt dan verwacht is hier een tekort ontstaan van circa 5 miljoen euro per jaar tot en met 2028. Momenteel wordt onderzocht hoe de kosten beter dan nu het geval is verhaald kunnen worden op de partij waarvan de dieren in beslag of bewaring worden genomen. Er wordt vanuit gegaan dat hier verbetering in zal optreden zodat hier na 2028 geen extra overheidskosten voor gemaakt hoeven te worden.
Tekst: Martin de Vries
Geboren en getogen in het Friese Oudehaske ontwikkelde Martin een grote interesse voor de landbouw. Als opgeleid journalist specialiseerde hij zich in de akkerbouw. Zijn overmatige dosis aan nieuwsgierigheid zet hij in voor het team rond Akkerwijzer.
Tekst: Bas Lageschaar
Bas Lageschaar groeide op tussen de weilanden in de Achterhoek. Daardoor had hij altijd al belangstelling voor de agrarische sector. Voor Agrio zit hij in de redactie politiek en beleid. Bas volgt het laatste (regionale) nieuws op de voet en schrijft voor de regionale websites en verschillende printuitgaven.
Beeld: Ellen Meinen
Bron: Voorjaarsnota 2025