'Behoefte Europese soja op snel groeiende wereldmarkt'

Van wereldmarkt naar Europa

De wereldmarkt voor soja groeit de afgelopen jaren relatief snel, sneller dan andere eiwitgewassen. De ogen van de wereld zijn voor de bulkmarkt gericht op China, dat een sterke vraaggroei doormaakt. Grootste producenten van soja zijn Zuid- en Noord-Amerika. Toch liggen er kansen voor Europa, zegt Christian Renner van Donau Soja. Duurzaamheidseisen van Europa vragen om de ontwikkeling van een eigen teelt in Europa van non-GMO soja en regionaal geproduceerde soja die het milieu minder zwaar belast, geen werknemers uitbuit en geen boskap veroorzaakt.

Wereldwijd gaat de sojaproductie richting de 350 miljoen ton. Cijfers van Europe Soya laten zien dat ongeveer een achtste van die soja non-GMO (niet genetisch gemodificeerd) is. Slechts een fractie daarvan is ook gecertificeerd. De Europese markt vraagt om dat laatste segment. Binnen de Europese Unie is dat segment het gemakkelijkst te realiseren. Daar komt bij dat het de helft van de CO2-uitstoot kan besparen als de soja op deze wijze uit Europa komt. Op dit moment is Europa grotendeels importeur van soja. Als soja een aandeel van 5 procent in de Europese akkerbouw zou krijgen, is daarmee de behoefte van Europa voor 45 procent gedekt.

Oostelijke groei

Donau Soja heeft een hoofdkantoor in Wenen, dat in 2012 opende. Sinds dat jaar opende de organisatie meer filialen in Zuidoost-Europa, waaronder in Duitsland, Italië, Roemenië, Oekraïne en (noordelijker) in Polen. De leden van de organisatie komen uit teelt, handel, verwerking, retail en NGO's (niet-overheidsgebonden belangenorganisaties). Streven van de organisatie is zekerheid bieden aan de sojaketen van teelt tot afnemer over de kwaliteit en de continuïteit van gecertificeerde soja.

„Doel van de oganisatie is om alle soja gecertificeerd te hebben en de helft uit Europa te betrekken”, zegt Renner. Hij laat op de kaart zien welke bedrijven meedoen. Daaronder zitten ook grote leveranciers als ADM en in Rotterdam Cargill. Europa en de Europese consument willen voorloper zijn in milieu- en mensvriendelijke sojaproductie. De Zuid-Amerikaanse monocultuur van soja, waarin de teelt soms ruim de helft (tot 80 procent) van een bouwplan beheerst, wordt niet als duurzaam gezien.

Noordelijker telen

Soja presteert goed onder warme en droge omstandigheden, maar het blijkt volgens Renner steeds beter mogelijk te zijn om het gewas noordelijker te telen. De rasontwikkeling voor hogere breedtes gaat door. Renner zegt dat voor een goede garantie van milieuvriendelijkheid en niet-genetisch veranderde soja de teelt in West-Europa een goede basis is. Van oorsprong is wat genetisch gemodificeerde soja geteeld in Roemenië en Oekraïne. Het zou kunnen dat er wat achtergebleven is in die gebieden, waardoor teelt in landen als Italië, Duitsland, Oostenrijk en de Benelux aantrekkelijk is.

Het geloof in de teelt groeit met de areaaltoename. Renner: „Vier jaar geleden was er bij ons in München scepsis over de kansen van soja in Duitsland. Toch staat er in 2017 weer twee maal zoveel soja als vorig jaar. In Beieren zien boeren de teelt soms al als een cashcrop. De uitbreiding van het areaal gaat net als bij maïs. De geschikte variëteiten zijn er voor soja. Nu ontwikkelen we de beste landbouwpraktijk erbij.”