Pleksgewijze waterschade kan heel aardappelperceel de kop kosten

Hoe erg is erg?

“Sla er de KNMI-kaarten van de verschillende regio’s maar op na, dan weet je dat er op sommige plaatsen veel te veel is gevallen. Tot wel 250 mm toe”, aldus Remijn. Het is volgens de adviseur de vraag of een perfecte ligging en optimale drainage van een dergelijk perceel tot geen schade had geleid. “Ik heb een teler gesproken met 23 hectare aardappelen. Gespreid over dit areaal heeft hij geschat 5 hectare waterschade en 18 hectare niet. Welke aardappelen haal je dan naar boven en welke niet”, vraag hij zich hardop af. Onderin de rug zijn er veel rot, middenin misschien en bovenin niet. “Hoe erg is erg”, stelt Remijn.
Wim van de Ree, directeur van aardappelcoöperatie Nedato, heeft nog geen melding binnen vanuit gebieden die extreem hard zijn getroffen. Volgens de directeur zijn er nauwelijks percelen waarbij de waterschade volledig is. Wel zijn het hoeken, vooreinden en plekken waar de aardappelen rot in de grond zitten. Hij spreekt over ‘puntbelasting’ in een groter gebied. “Als er al waterschade aan de knollen is, dan is dat op perceelsniveau. Want daar is meer of minder water gevallen”, aldus de directeur. “We zien dat op percelen in het ene dorp schade wordt gemeld, terwijl er in een dorp 5 km verderop niets aan de hand is.”

Verloren percelen

Delphy-adviseur Remijn kan geen harde getallen geven, maar durft te stellen dat er in Zuidwest-Nederland enkele honderden hectares zijn met waterschade en daarvan tientallen met rot. “Het is zeker erger dan ik in eerste instantie dacht.” Het hoeft niet het hele perceel te zijn, maar met hoeken of pleksgewijs. Deze percelen geven volgens de adviseur van Delphy de nodige zorgen. “Ik heb er in elk geval een aantal klanten bij waar het hier en daar heel erg is. Er zijn percelen bij die op dit moment nog niet te rooien zijn.”
In beperkte mater zijn er ook meldingen van hogere stukken met rot. “Dat is mogelijk veroorzaakt door verstikking van de aardappelen onder in de rug”, legt Van Ree uit. Door de combinatie van neerslag en een hogere temperatuur kunnen de lenticellen van de aardappelen dichtvloeien, met verstikking tot gevolg. Daar waar rot wordt vastgesteld, wordt er niet gerooid. En op percelen waar bij het rooien versmering op de loer ligt, is het volgens Van Ree verstandig om het rooien een paar dagen op te schorten.

Rooien hervat

In Zeeland, West-Brabant, de Zuid-Hollandse eilanden en in het Belgische grensgebied wordt er al weer volop gerooid. “Het heeft in het weekend niet zo veel geregend en door de wind droogt het snel”, stelt Wim van Ree. Ook Luc Remijn stelt vast dat op percelen waar weinig schade is, de rooiers weer rijden. Op percelen met problemen kan volgens hem pas later deze week of volgende week worden gerooid. “Sommige percelen zijn niet te rooien, want dan ga je alles versmeren, vooral op de lichte grond. En dat werkt rotting in de hand. En dan grijpen de bacteriën hun kans. De aardappelen die je dan oogst, zijn heel lastig te bewaren.” En dan is er maar een advies: drogen, drogen, drogen”, stelt Remijn.
Onvoorspelbaar is hoe de aardappelen het doen in de bewaring. Daar kan het er volgens directeur Wim van Ree van Nedato pas uitkomen of een gewas waterschade heeft opgelopen. “Aardappelen die op het oog gezond zijn kunnen half ziek de bewaring in gaan. Dan kun je maar één ding doen: zo snel als mogelijk starten met het drogen van die partij.”