NAV vooral positief over regeerakkoord

De NAV ziet in de dinsdag gepresenteerde plannen van het aankomende kabinet Rutte III op een aantal terreinen verbetering van de positie van de landbouw, hoewel volgens de vakbond op sommige cruciale punten het voorgenomen beleid nog niet helder is.
Positief is De Jong over de aanpassing van de mededingingswet om meer ruimte te geven aan boeren voor samenwerking. Een stokpaardje van de NAV. “Afgezien van coöperaties waren samenwerkingen met meer dan 5 procent van de telers niet toegestaan. Dat is nu wel mogelijk en dan kun je als telersgroep een sterkere vuist maken tegen de afnemers”, stelt De Jong. Hij wijst er op dat boeren ook afspraken moeten kunnen maken over prijs en volume.

Ook is de NAV verheugd dat Rutte III van mening is dat bovenwettelijke eisen van afnemers moeten worden betaald aan de boeren en dat er steun komt voor bedrijfsovername door jonge boeren. Dit alles kan de inkomenspositie van akkerbouwers verbeteren. De Jong zou graag zien dat er naast de Autoriteit voor Consument en Markt (ACM) ook een autoriteit namens de producenten zou komen. De Jong spreekt hier van een ‘scheidsrechtersfunctie’.

Naar een gelijk speelveld

Wat betreft het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) is de NAV verheugd dat Rutte III hecht aan uniformiteit in de Europese Unie zonder nationale ‘koppen’. “We moeten naar een gelijk speelveld voor alle landen. Want op verschillende terreinen lopen de regels niet parallel. Zo zijn er nog grote fiscale verschillen.” Nederland hoeft wat de NAV betreft niet het beste jongetje van de klas te zijn, gewoon in de pas lopen is ook al goed.

Positief is de vakbond ook over de inzet om nieuwe kweekmethoden, die niet de soortenbarrière overschrijden, in de plantenveredeling toe te passen. Dit is onontbeerlijk om bijvoorbeeld ziekteresistenties in te kruisen, zodat boeren over weerbare rassen kunnen beschikken die minder gewasbeschermingsmiddelen nodig hebben. Hierbij is ook van belang dat het bedrijfsleven haar investeringen gewaarborgd ziet middels het kwekersrecht. Volgens De Jong zijn er zuidelijke landen in de EU die het hier niet zo nauw mee nemen. “Kwekers moeten voor hun inspanningen worden beloond. Het moet een verdienmodel blijven. Dat is zeker in het belang van ons land, want wij zijn erg sterk in kweekwerk.”

Negatieve effecten

Ronduit negatief vindt de NAV de voorgenomen verhoging van 6 naar 9 procent van de BTW voor basisvoedselproducten, een verhoging van 50 procent. Volgens de vakbond dreigt hierbij dat de prijsstijging voor consumenten in de prijzenslag tussen de supermarkten voor een deel op de boer zal worden afgewenteld.
Op het punt van het halen van de CO2-doelstelling, een van de grote thema’s van het nieuwe kabinet, kan ook de akkerbouw een steentje bijdragen. Echter, volgens Teun de Jong, zijn de voorwaarden hiervoor niet goed.

“Het is mogelijk om CO2 te binden in de bodem, door het organische stofgehalte te verhogen door het onderploegen van plantresten. Daar zijn echter twee aspecten die dit tegenwerken: de huidige mestwetgeving en het pachtbeleid.” NAV bepleit daarom een verruiming van de mogelijkheden om het organische stofgehalte in de grond te verhogen. Ook de geliberaliseerde pacht, waarbij overheden steeds vaker boeren tegen elkaar laat opbieden voor korte pachttermijnen, vraagt om een aanpassing. Wisselende pachters op een perceel betekent investeringen op korte termijn. “Want als je weet dat je volgend jaar misschien niet meer over een perceel beschikt, wordt je niet gestimuleerd om de organische stof op peil te brengen.”