'Vrijwillige gekoppelde EU-steun suikerbieten moet gerichter'

Volgens het het rapport van Wageningen Economic Research tast VCS de concurrentieverhoudingen tussen lidstaten aan, met als gevolg een negatief effect op landen die geen gebruik maken van de steun. Hoewel deze EU-steun legaal is, moet volgens Wageningen Economic Research wel worden gekeken naar de effecten en of de verdeling van deze gelden legitiem is: ofwel in overeenstemming is met de geest van de regeling.

11 Europese lidstaten

Sinds de onderhandelingen in 2013 in het kader van het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) is het vanaf 2015 mogelijk om vrijwillige gekoppelde steun aan de teelt van suikerbieten te geven. Sinds 2015 maken 10 en sinds 2017 11 Europese lidstaten hier gebruik van. Deze steun leidt tot een hoger aanbod van suikerbieten in de EU en daarmee een lagere suikerbietenprijs. De VCS geeft een effectieve prijssubsidie variërend van ongeveer 5 tot 50 procent van de prijs betaald door de betreffende suikerindustrie.

Toekenning VCS beperken  

Volgens Wageningen Economic Research is VCS bedoeld om de teelt van suikerbieten te stimuleren in regio’s waar die dreigt te verdwijnen, met negatieve gevolgen voor boeren en lokale economie. 'Echter, de regeling wordt nu landdekkend toegepast, en biedt vooral steun aan boeren die anders ook wel suikerbieten zouden telen. Sterker nog, ze gaan door de regeling nog meer telen. Dat leidt tot verstoring van de markt bovenop het grote productie- en prijseffect dat de afschaffing van het suikerquotum per 30 september 2017 al heeft. Per saldo neemt door VCS de suikerbietenproductie in de EU met 1,3 procent toe en de suikerbietenprijs met 4,5 procent af ten opzichte van een scenario zonder VCS. Naar aanleiding van de resultaten van het onderzoek, wordt geadviseerd de toekenning van VCS te beperken tot gebieden binnen landen waar dat echt nodig is. Dit voorkomt oneigenlijke concurrentie en ondermijning van de relaties van EU-landen onderling', aldus het onderzoek.

Concurrentiekracht suikerbieten

In het rapport van de Wageningen Economic Research is ook gekeken naar de concurrentiekracht van suikerbieten ten opzichte van koolzaad en granen, de meest voorkomende alternatieve akkerbouwgewassen. De standaardopbrengst van suikerbieten per hectare blijkt minstens 700 euro/ha hoger te zijn dan die van granen en minstens 600 euro/ha hoger dan koolzaad. Als er sprake is van vrijwillig gekoppelde steun zijn deze verschillen nog groter; in de meeste gevallen 1.000 euro/ha of meer. Hieruit blijkt dat de steun niet nodig is om de concurrentiekracht van suikerbieten ten opzichte van de alternatieve gewassen te versterken.