Voorkomen diepe verdichting en goede afwatering prioriteit Novifarm

Een Deense internetpagina kan als rekenhulp dienen bij het bepalen van de verdichting in de bodem door zware trekkers, machines en werktuigen.

Het voorkómen van bodemverdichting en stimulering van goede waterhuishouding zijn de eerste prioriteiten als akkerbouwers hun bodem beter willen beheren. Dat zei Leon Noordam van akkerbouwsamenwerking Novifarm en voorzitter van Hoekse Waard op de Kaart (H-WodKa) bij het symposium Leve(n)de Bodem op de Rusthoeve. Een rekenhulp op de Deense internetpagina Terranimo helpt bij het krijgen van inzicht in de bodembelasting en -verdichting.

De bodem wordt door twee kanten van ons ijzeren bouwplan beschadigd, zegt Noordam. Dat bouwplan is namelijk én te intensief én de machines zijn zo zwaar dat bodemverdichting in de volgteelten een rem op de productie worden. Noordams boodschap was: voorkom diepere verdichting, zorg voor goede waterhuishouding en stimuleer het bodemleven.

Allereerst liet noordam de ruim honderd aanwezigen op het symposium van 14 juni zien hoe je als teler meer inzicht kunt krijgen in de schade door berijden met zware combinaties. De internetpagina van Terranimo biedt een rekenhulp op basis van de aslasten van de trekkers en andere machines op het land. Het model op de website laat goed zien wat de aslasten met de diepere bodemlagen doen. De teler kan rekenen met alternatieven. Dat laatste is handig, zegt Noordam. Hij geeft voorbeelden van rijden met een lichte en een meerassige overlaadwagen, waaruit blijkt dat de iets zwaardere, meerassige overlaadwagen op lage druk beter uitpakt dan de kleine op smaller banden. Conclusie: meer assen en flexibele banden zijn een goede keuze.

Waterhuishouding

Betere afwatering voorkomt schade bij berijden van (te lang te natte) grond. Noordam ziet grote voordelen bij een toekomstbestendige drainage op akkerbouwpercelen. Het risico om bij tijdnood in het najaar op een kwetsbare, natte bodem te rijden neemt af door de investering in drainage. Noordam denkt met zijn partners in Novifarm over pijlgestuurde drainage en stuwtjes in de kavelsloten.

Er viel nog wat op bij de studie naar verdichting en afwatering. De akkerbouwer zag dat verdichting ook een groot deel van de waterberging lam legt. „Bij het graven van geulen zag ik dat de eerste 40 centimeter van de grond wel nat was, maar op 40 tot 80 centimeter is de bodem heel droog. We zouden daar dus heel goed water kunnen opvangen.”

Precisie komt daarna

Novifarm wil zeker wat met precisielandbouw, maar Noordam zegt dat het een deel van de oplossing is, met de prioriteit dus bij ontlasten van de bodem en goede drainage. Hij noemt de stimulering van het bodemleven het laatste deel van het plan, een belangrijke stap in zijn ogen. Lucht en vocht in de bodem zijn daarvoor onmisbaar, volgens de akkerbouwer.

Ervaring met niet-kerende grondbewerking (NKG) was volgens Noordam nog onvoldoende succesvol op de bedrijven van Novifarm. „Het leeft wel bij ons om de bewerkte diepte te verlagen”, zegt hij. Noordam wil, net als de meeste akkerbouwers, de capaciteit van het bedrijf goed houden mét behoud van bodemkwaliteit. Om die reden stapte Novifarm terug van een all-in-one pootsysteem naar meer gangen met lichtere machines. „Om de druk op het land te verlagen.”

Met rijpaden voor de spuitmachine heeft Novifarm al goede ervaringen. Alles op vaste rijpaden doen blijkt nog wel een organisatorisch bewaar te hebben: de machines worden dan snel te breed op de weg en Novifarm moet nu eenmaal afstanden over de weg afleggen met percelen op flinke afstanden van elkaar.