Wat maakt grond geweldig?
Mycorrhizaschimmels bieden een belangrijke bijdrage aan de structuur en kwaliteit van de grond. Voornamelijk door de hyphen (spreek uit hiefen). Dit zijn de microscopisch dunne schimmeldraden die vanuit de plantenwortels in de omgeving rond de wortels groeien en de bodem volledig bezetten.
Zij vullen elke kubieke centimeter grond in de omgeving van hun gastplant en nemen ver van de wortels vandaan mineralen en water op. Ook de mineralen die van groot belang zijn voor de plant maar niet in meststoffen voorkomen. Hoewel elke individuele schimmeldraad erg klein is zijn het er wel vele miljoenen die samen een groots werk presteren. Een gram gezonde grond kan doorgroeid zijn met vele kilometers schimmeldraad.
In zware kleigrond dringen de hyphen door tot tussen de opeengepakte kleiplaatjes en bundelen deze tot kleine “klontjes”. Hierdoor kan water worden afgevoerd en zuurstof tot op grote diepte doordringen. Deze natuurlijke beluchting en structuurverbetering is van vitaal belang voor een gezonde plantengroei. We mogen nooit vergeten dat het wereldwijde recht om grond te maken exclusief is voorbehouden aan planten. Zij leveren de energie in de vorm van bladsuikers die via de schimmeldraden van mycorrhiza en via de dunste wortelpuntjes in de grond vloeien. Planten betalen deze vorm van “omzetbelasting” graag want ze krijgen er zoveel voor terug. In de wetenschap wordt het “belastinggeld” van planten exudaten genoemd. Plantenwortels in de klei zonder mycorrhiza krijgen weinig of geen zuurstof en moeten dan groeien in een omgeving die keihard kan zijn door droogte of volledig water verzadigd onder natte omstandigheden.
Aan de andere kant zijn zandgronden meestal voldoende zuurstofrijk. Maar bevatten maar weinig organisch materiaal. Ook droogt zandgrond sneller uit dan klei of leem. In zandgrond binden de hyphen van mycorrhiza’s de zandkorrels tot aggregaten waardoor de grond kruimig wordt en organisch materiaal en water goed in deze “aggregaten” worden gebonden. Teelten in zandgrond onder extreme omstandigheden zijn vrijwel onmogelijk zonder mycorrhiza’s of het gaat ten koste van zeer veel water en kunstmest waardoor de zandgrond in zeer korte tijd gaat verzilten en dichtslaat.
Tisdall en Oates beschreven in 1979 een stof die zij beschreven als “lijm” die de zandkorrels bond. Het duurde tot 1996 voordat de Amerikaanse onderzoekster Sara Wright deze lijmstof voor het eerst goed onderzocht. Zij vond een organische stof die zelfs bij temperaturen van meer dan 100 graden niet werd afgebroken (persistent). Ze ontdekte ook dat de schimmeldraden van mycorrhiza’s verantwoordelijk zijn voor de aanmaak van deze stof. Daarom noemde ze deze stof “glomaline”, naar de grootste familie van endomycorrhiza’s met de naam “Glomus”. Zij publiceerde haar bevindingen onder de noemer “superglue of the soil” ofwel; “secondenlijm voor de grond”.
Glomaline zorgt ervoor dat de zandkorrels en kleiplaatjes permanent aan elkaar worden gelijmd en op deze manier aggregaten (grondklontjes) vormen die water, bacteriën, organische stof, stikstof en humus binden op een manier zoals geen ander mechanisme in de wereld dat kan. Deze unieke vinding maakte dat de wereld nog meer dan daarvoor belangstelling kreeg voor mycorrhizaschimmels.
Hoveniers en telers; duurzame bodemversterking begint met het aanbrengen van mycorrhiza op elke geroerde of ontsmette grond. De beste investering in bodemkwaliteit die een mens kan doen!
Kijk voor meer informatie over bodemversterking op www.phc.eu
Tekst: Pius Floris