Column: Investeringen in de uienteelt, lonend?

Granen en suikerbieten kennen al jaren geen echt grote veranderingen in teeltsysteem of techniek. Dit zijn relatief makkelijke gewassen waarvan het financiële plaatje vooraf aardig duidelijk is. Techniek ontwikkelt zich vooral naar groter en sneller, rassen verbeteren en gewasverzorging is op details bekend en goed uit te voeren. Met uien is dat iets anders.

Zaaisystemen en bedbreedtes zijn nog niet gestandaardiseerd, er is keuze uit 1.5m, 1.8m, 2.0m 2.25m en 3.0m. Aantal rijen en de verdeling van deze rijen is wisselend, bijvoorbeeld 4 of 5 enkele rijen, 3 x 2, 4 x 2, of 5 x 2 stereozaai op een bed van 1,5m. Bij de andere bedbreedtes weer meer keuze. De manier van planten en zaaien kent ook vele keuzes, zoals smalle banden die tussen de bedden door rijden, brede lagedrukbanden die over het bed rijden, met trike-uitvoeringen alles aandrukken, en grondbewerking gecombineerd met zaaien en planten door de plant en zaaimachine achterop een frees of rotorkopeg te hangen. Een enkeling start ook voorzichtig met de teelt van uien en sjalotten op lage, gefreesde ruggen.

Welke keuze men maakt hangt sterk af van de bestaande mechanisatie, grondsoort en teeltdoel van de ui. Niet alle capaciteitsvergrotingen zijn ook verbeteringen, onder moeilijkere omstandigheden wordt de kwaliteit minder.
Alles wat men in het voorjaar doet, heeft invloed op hoe men de uien kan verzorgen en in het najaar kan oogsten.

De manier van zaaien leent zich wel of niet voor schoffelen of kappenspuiten. De oogstmechanisatie moet afgestemd worden op het plant- en zaaisysteem. Of andersom, de manier van planten en zaaien moet afgestemd worden op de oogstmechanisatie. Bij dit laatste gaat het soms mis, en moeten er noodoplossingen bedacht worden om de uien netjes te oogsten. Een ui is best sterk, maar eenmaal flink geraakt of kapotgereden is het tarra en een probleem in de bewaring.

Goed rooien op onze stugge Zeeuwse kleigronden wordt een extra uitdaging als het droog wordt. De grond wordt zo hard dat we amper diep genoeg komen. Met het extremere weer komen we van alles tegen. Biologische gronden die door het extra bodemleven en bemesting lastiger bewerkbaar wordt of de zogenaamde “wormengrond” enkele jaren terug in de Flevopolders. Alles ten dienste voor een grootst mogelijk opbrengst met goede kwaliteit en uniformiteit of voldoende grofte.

Vorige week was er weer de landelijke uiendag in Colijnsplaat waar vele telers, verwerkers, toeleveranciers en machinebouwers aanwezig waren om de laatste stand van zaken te bespreken en nieuwe ontwikkelingen te laten zien. Prachtig weer, groots opgezet en goed bezocht, ik mag er graag komen.

Een trend die doorzet is voor de trekker rooien, om plaats te maken voor bredere banden, of 3m breed in 1 keer. Verschillende fabrikanten doen dit met schijven, vaak hydraulisch aangedreven. Allerlei constructies zagen we voorbij komen, voor een machineliefhebber zoals ikzelf mooi en interessant om te zien welke oplossingen er bedacht worden.

Wij hebben al meer dan 40 jaar ervaring met de oude rumptstad schijvenrooier, die bijna jaarlijks nog ingezet wordt, en 8 jaar met hydraulisch aangedreven schijven. Leuk om te zien de andere machinebouwers en grote merken ook deze keuze maken en blijkbaar tot dezelfde conculsie komen.

In onze hoek hebben we een erg slecht groeiseizoen gehad en ondanks alle inspanningen van de telers zijn de meeste uienpercelen slecht van opbrengst en waarschijnlijk ook van kwaliteit. Alle investeringen in blinkend materiaal moeten wel ergens van betaald worden. Duidelijk is dat voor ons gebied dat niet van dit jaar moet komen. Hopelijk vindt de markt zijn weg omhoog. Wellicht ondersteund door nieuwe manieren van aanbieden zoals de Onion Today App die zijn introductie beleefde op de uiendag. En nu verder met de uienoogst!