Compost groter meerwaarde op structuur geploegde grond

Proefbedrijf Vredepeel. Op dit bedrijf doet Wageningen onderzoek voor 'Bodemkwaliteit op Zand'.

Het geven van compost heeft het sterkste effect op geploegde grond met lage organische stof aanvoer. Dat blijkt uit visuele beoordelingen van profielen op proefboerderij Vredepeel. Bodemonderzoeker Marie Wesselink noemt het effect van compost bij een meer verstoorde bouwvoor het grootste.

In een gangbaar bedrijfssysteem met een lage organische stoftoevoer is het effect van compost het sterkst op de structuur. Zeven jaar lang krijgt de proef op Vredepeel drie verschillende hoofdbehandelingen: gangbaar met lage organische stoftoevoer, gangbaar met hogere organische stoftoevoer en biologische grond. Dwars over de proef liggen behandelingen met wel en geen compost en kerende en niet-kerende grondbewerking (NKG).

Wesselink dook met collega’s in de profielen van de grond om de structuur visueel te beoordelen. Er stond nu gras-klaver op de zandgrond. De onderzoeker denkt dat het goed is om in de loop van het seizoen vaker een dergelijke beoordeling te doen om te zien of gedurende de verdere gewasrotatie verschillen te zien zijn.

In het gangbare systeem zagen de onderzoekers bij de behandeling met ploegen grote structuurverschillen tussen wel of geen extra composttoevoeging. In het plot met compost was er meer en betere beworteling en daarnaast was de structuur meer kruimelig. Kluiten braken minder scherp af. Bij niet-kerende grondbewerking zagen de onderzoekers de effecten van compost op beworteling ook terug, maar in mindere mate.

Bij NKG lijkt de bovengrond iets minder doorworteld, wortels zijn dikker en er zijn meer witte (levende) wortels zichtbaar. Bij NKG zijn de structuurelementen iets scherper dan bij ploegen, maar wel nog steeds goed doorworteld.

Afnemend effect

Hoe meer de boer al doet om de grond te verbeteren, hoe kleiner de meerwaarde van volgende stappen, zo lijkt het op basis van de waarnemingen op Vredepeel. Wesselink: „De compost heeft een grotere meerwaarde voor de grote groep gangbare telers met een niet al te hoge aanvoer van organische stof. Het effect is daar sterker dan voor diegenen die al heel bewust bezig zijn met de grond.”

Bij de biologische behandeling was de meerwaarde van compost geringer. De onderzoekers namen in de biologische veldjes meer poriën waar in de bovengrond dan bij de gangbare plots. De grond had een goede structuur. Die was volgens de onderzoeker echter niet zichtbaar beter dan de gangbare met compost.