Teelt, verkleinen en inwerken groenbemester is maatwerk

Moreni kopeg — De Moreni Kopeg met extra verkleinmessen op de tanden is een van de werktuigen die vrijdag 2 november in actie komt. Beeld: Delphy

Afhankelijk van de ontwikkeling van de groenbemesters, de soort(en) groenbemester(s), de grondsoort, de volgende teelt en de wensen van de teler kiest de akkerbouwer hoe en wanneer het gewas verkleind of ingewerkt kan worden. Volgens Anna Zwijnenburg en Albert Jan Olijve van Van Tafel naar Kavel is de behandeling van de groenbemester maatwerk voor iedere teler.

Een vlasplantje en een niger-plantje zijn bovengronds nog heel klein na een paar weken groei. Toch wortelen ze al 15 centimeter diep. Het illustreert dat bij groenbemesters de ondergrondse ontwikkeling verder kan zijn dan de gewasstand bovengronds laat zien. Beeld: Albert Jan Olijve

Wat groenbemesters bovengronds en vooral ondergronds doen zag Olijve dinsdag bij een rondgang met bodemdeskundige Coen ter Berg vanuit Zicht op de Bodemstructuur. „We hebben op drie plaatsen de groenbemesters beoordeeld en gekeken hoe het er onder de grond uit zag. Bij een mengsel van haver, vlas, niger, phacelia en zonnebloem zag je dat vlasplantjes die maar 4 centimeter groot waren, toch al meer dan 15 centimeter diep wortelen. De haver wortelde al meer dan een 60 centimeter diep, dat na amper 5 weken. We hebben ook een aantal mengsels met vlinderbloemigen vergeleken die deels bemest waren met rundveedrijfmest en voor een deel niet. Heel leerzaam is om te zien dat bij bemesting van deze groenbemestersmengsels de wortels veel minder diep gaan.”

Zwijnenburg kent dat effect van ondiep wortelen bij bemeste groenbemestersmengsels ook uit de praktijk. „Je ziet dat planten luier worden. Bij te rijke bodem hoeven planten niet diep te wortelen om hun voeding op te halen.” Olijve: „Daarbij komt dat vlinderbloemigen niet tot hun recht komen. Ze vormen geen knolletjes om zelf stikstof te binden.” Zwijnenburg stelt dat de teler bij de keuze voor een dergelijk mengsel op moet letten om de juiste maatregelen passend bij het mengsel te nemen. „Zaad van vlinderbloemigen is relatief duur en op die manier is het weggegooid geld als de vlinderbloemige zich niet kan ontwikkelen.”

Demo

Vrijdag 2 november organiseren Delphy, PPO Broekemahoeve, Van Tafel naar Kavel en Actieplan Bodem & Water ’s middags een velddemonstratie rond groenbemesters op de Broekemahoeve. Vanuit de projecten ‘Zicht op de bodemstructuur’ en ‘Voorjaarsploegen en winterbedekkende groenbemesters op zware grond’ wil de organisatie van verschillende innovatieve machines laten zien wat ze doen met de groenbemester en de bodem. Zwijnenburg: „Wat doe je met de grote massa die dit jaar ontwikkeld is: platwalsen, verkleinen, schijveneg inzetten? Wil je wel of niet de grond beroeren? Soms is een papperig laagje wat dan ontstaan kan lastig met ploegen. Of wil je alleen kneuzen zodat de groenbemester kapotvriest, zoals bij NKG een optie is.”

Olijve zegt dat de teler hier een techniek moet kiezen die past bij grond, gewas en eventueel ploegmoment. Ploegt de teler later, dan kan een gekneusde of verkleinde groenbemester nog wat verder verteerd zijn, vóór de volgende bewerking volgt. „Voorkom in ieder geval het onderploegen van vers geklepeld gewas.”

Veel telers hebben door de relatief warme herfst een stevig pakket aan groenbemesters staan. Zwijnenburg: „Als je een kleine hoeveelheid groen hebt, kies je liever voor een enkele, direct inwerkende behandeling. Bij veel massa zijn de keuzes anders.”

Vrijdag zijn machines van Veenma, Väderstad (Homburg), Treffler, Moreni en Ovlac (Koeckhoven) aanwezig. De Treffler Messenrollen is nog relatief onbekend. De veldworkshop is mogelijk gemaakt door het Actieplan Bodem en Water, de eerdergenoemde projecten, Provincie Flevoland, Delphy, Open Teelten Lelystad (WUR) en Van Tafel naar Kavel.