Fraude met NAK-certificaten: „Onderste steen moet boven”
Het heeft de diensten niet heel lang geduurd om de frauderende pootgoedteler en de handelaar te pakken te krijgen. Tijdens het uitgebreide onderzoek in de afgelopen weken kwam al snel in ieder geval één Zeeuws bedrijf bovendrijven. Nadat in het eerste gezamenlijke bedrijfsbezoek met de NVWA geen informatie boven tafel kwam, heeft de NAK het verdere onderzoek zelfstandig voortgezet, samen met Breeders Trust. Dat heeft er toen snel toe geleid dat beide ondernemers hebben bekend.
Maar daarmee is de kous nog lang niet af. De zaak lijkt groter dan aanvankelijk gedacht, zegt Jan Eggo Hommes van de NAK. „Er komt nog steeds informatie binnen over deze zaak. We blijven doorgaan met zoeken.” Meer details kan hij in het belang van het onderzoek niet prijsgeven. Nadat de NAK twee weken geleden bekend had gemaakt dat er vervalste certificaten in omloop waren, stroomden de reacties binnen bij de keuringsdienst. Deze kwamen uit Zuidwest-Nederland en België.
Sancties
Zo lang het onderzoek loopt, is er nog geen duidelijkheid over de sancties die de twee daders krijgen. „We moeten eerst alle feiten boven tafel hebben”, aldus Hommes. Ook Van Hoogen vindt dat eerst het onderzoek moet worden afgerond. Maar duidelijk is al wel dat er in ieder geval twee duidelijke overtredingen vaststaan: de pootgoedteler en de handelaar hebben pootgoed onttrokken aan de pool van Agrico. Daarvoor zullen ze zich bij het handelshuis moeten verantwoorden. Daarnaast hebben de twee het kwekersrecht overtreden door te handelen in een monopolieras zonder echte certificaten. Het gaat om meer dan 250 ton pootgoed van het ras Fontane. „Dat is niet niks”, zegt Van Hoogen.
In november 2018 werd een pootgoedteler in Flevoland die op heterdaad werd betrapt tijdens het bijvoegen van de opbrengst van een perceel consumptieaardappelen aan een partij pootaardappelen. Ook hier ging het om een Agrico-teler. Deze akkerbouwer mag geen aardappelen meer telen voor Agrico. Of dit ook gaat gelden voor de pootgoedteler die de Fontanes zonder certificaten heeft verkocht, kan Van Hoogen nog niet zeggen. „Dat moeten we van geval tot geval bekijken.”
Illegale pootgoedhandel
Deze fraude lijkt vooralsnog geen verband te hebben met de illegale pootgoedhandel waarvoor Breeders Trust afgelopen maart heeft gewaarschuwd. Wel zijn er naar aanleiding van de berichtgeving over dit onderzoek ook andere nuttige signalen ontvangen waarnaar verder onderzoek zal worden gedaan, aldus de NAK.
Hommes roept telers op alert te blijven op valse certificaten en verdachte zaken te melden bij de NAK. Ook Van Hoogen vraagt telers scherp te zijn. „In zo’n jaar als dit komt er misschien wel meer bovendrijven. Fontane is een populair ras in een tekortsituatie. Dan komt de creatieve geest tevoorschijn.”
