Backx: ‘Ontdekking fraude bewijst bestaansrecht Breeders Trust’
BreedersTrust is destijds met name opgericht om te controleren op de naleving van het betalen van royalties aan de handelshuizen. „Dus niet direct om fraude op te sporen.” Backx vindt het heel triest dat binnen een jaar twee grote fraudegevallen in Nederland aan het licht zijn gekomen. Fraude, zeker van deze omvang, is een zorg voor de hele pootgoedsector. „Je vraagt je af: waarom gebeurt dit? Zeker na jaren waarin de gemiddelde pootgoedteler goed heeft verdiend.”
Vertrouwen
Het controlesysteem in Nederland bestaat uit vele regels maar is voor een groot deel ook gebaseerd op vertrouwen, vindt Backx. „Dat systeem willen we graag overeind houden. We kunnen en willen niet alles controleren, we werken als sector juist toe naar een systeem met meer zelfkeuring. Maar onze aanpak wordt flink ondermijnd door zulke fraude. Ik schrik van dit soort nestbevuiling.”
De aardappelsector is in een jaar tijd opgeschrikt door twee grote fraudezaken. Deze maand werd bekend dat de Brabantse pootgoedteler en het Zeeuwse handelsbedrijf Zeeland Trade ongecertificeerde pootaardappelen hebben verkocht aan Belgische afnemers en deze tijdens het transport hebben voorzien van zelfgemaakte valse NAK-certificaten. Het gaat in totaal om meer dan 250 ton pootaardappelen van het ras Fontane (oogst 2018). In november vorig jaar bracht Breeders Trust een omvangrijke fraude met het omkatten van tenminste 200 ton consumptieaardappelen naar pootaardappelen naar buiten. Een pootgoedbedrijf uit Luttelgeest (FL) is daarbij op heterdaad betrapt tijdens het bijvoegen van de opbrengst van een perceel consumptieaardappelen aan een partij pootaardappelen.
Trieste ontwikkelingen, vindt Backx. Maar zo lang het bij een paar gevallen blijft, hoeft wat hem betreft niet direct het hele controle- en keuringssysteem te worden veranderd. Maar hoe kan het dat de Brabantse teler drie jaar lang heeft kunnen frauderen zonder dat dit is opgevallen? „Dat is een lastige vraag. Mogelijk is het eerst op kleine schaal gebeurd en heeft hij het opgeschaald? Maar we kunnen ons inderdaad verwijten dat ons systeem dit niet eerder heeft opgemerkt.”
Proefrooiingen
Op een areaal van 350 hectare pootgoed valt het bijna niet op dat de oogst 250 ton kleiner uitvalt. Het is inderdaad lastig om alles goed in de vingers te krijgen, erkent Backx. „HZPC beschikt over een grote buitendienst die veel bij de boeren komt. Deze mensen maken zelf een schatting van de oogst en we houden bij wat uit de proefrooiingen komt. Die gegevens zijn voor ons een belangrijke indicatie. Maar helemaal sluitend krijg je het niet, het blijft een inschatting.”
Overigens is de frauderende Brabantse teler ook voor HZPC geen onbekende. Meer dan vijftien jaar geleden hebben het handelshuis en de teler voortijdig afscheid van elkaar genomen. „We hadden geen goed gevoel bij hem. Dat gebeurt overigens wel vaker, als de normen en waarden van de teler en HZPC niet bij elkaar passen”, zegt Backx.
