Bodemdruk piekt onder drukwielen van de rupsband

Rupstrekker — Een trekker op rupsbanden kan, zeker op natte ondergrond, verdichtingen veroorzaken in diepere lagen. Beeld: Jorg Tönjes

Rupsbanden verdelen het gewicht van de trekker over een groter oppervlak. Toch moet de teler er wel rekening mee houden dat bodemverdichting onder een rupsvoertuig op de loer ligt. In de eerste 20 centimeter van het bodemprofiel is de druk van de drukwielen waar de rups over loopt meetbaar. Dieper telt vooral het gewicht van het landbouwvoertuig.

Pieken druk rupsbanden — Docent-onderzoeker Kees Westerdijk van Aeres Hogeschool wijst de drukpieken aan die rupsbanden direct onder de drukwielen vertonen in de eerste 20 centimeter van de bodem. Beeld: Jorg Tönjes

Tijdens de Biovelddag 2019 toonde het Actieplan Bodem & Water (ABW) wat verschillende banden, bandendruk en rupsen met de bodem doen op dieptes van 20, 40 en 60 centimeter. In het kader van het project Grip op de Bodem gebruikte ABW hiervoor een mobiel meetsysteem dat van opzij onder het rijspoor ingebracht werd.

In de praktijk blijkt dat brede banden en banden met lage druk het risico op verdichting in de eerste 20 centimeter van het bodemprofiel verkleinen. Dieper in de grond telt het totale gewicht van de machine. Bodemverdichting kan, zeker onder vochtige omstandigheden, optreden als de trekker of andere machine te zwaar is, vaak dieper in het profiel op 40 tot 60 centimeter.

Een rups vertoont dezelfde risico’s op die diepte. Rupsen maken de combinatie zwaarder. Bij de demonstratie kwam op grotere diepte de druk niet uit boven de (redelijk veilige) 0,2 bar. Onder natte omstandigheden is er wel risico op verdichting. Het meest opvallende wat tijdens de demonstratie te zien was, waren de drukpieken onder de drukwielen van de rupsen. Die lieten de druk in de eerste 20 centimeter tijdens de demonstratie naar 1 bar schieten.

Totaalgewicht

De rupsen die bij de demonstratie gebruikt werden maken de trekker meer dan duizend kilo zwaarder. Er is alle reden om onder natte omstandigheden niet met zware rupsvoertuigen op percelen te komen. Mocht de grond op grotere diepte verdichten, dan is dat in de praktijk moeilijker op te heffen dan de verdichting van de bouwvoor. De boodschap bij Grip op de Bodem is volgens de deelnemers aan het Actieplan Bodem & Water: het gewicht moet eraf.