‘EU moet van aanpak klimaatverandering topprioriteit maken’

De noodzakelijke transitie kan volgens Bruyninckx worden versneld door meer aandacht voor de teelt van droogtebestendige en gevarieerde gewassen, het toepassen van nieuwe technieken en een beter beheer van de bodem. De Europese landbouwers moeten volgens hem terugkeren naar oude organische technieken en tegelijkertijd overschakelen op precisielandbouw.

Bruyninckx: „De EU-lidstaten moeten van de aanpassing aan de klimaatverandering een topprioriteit maken. Nu is de aanpassing aan de klimaatverandering nog een ‘bijproduct’ van het gemeenschappelijk Europees landbouwbeleid (GLB), terwijl het eigenlijk de kern ervan zou moeten uitmaken.”

Teelt van olijven

Het milieuagentschap benadrukt dat meer kennis en innovatie nodig is om de bestaande aanpassingsstrategieën te verbeteren en stelt voor daar landbouwsubsidies voor te gebruiken. Voor de landbouwers in West-Europa (inclusief Nederland) en Noord-Europa zien de onderzoekers van het EEA op termijn meer mogelijkheden voor de teelt van graan (tarwe), mais, suikerbieten, aardappelen, voor de veeteelt en ook voor de teelt van druiven en zelfs olijven. Maar ze waarschuwen tegelijkertijd voor te groot optimisme omdat de weersomstandigheden extremer zullen worden. Dat wil zeggen: meer en meer hete tot zeer hete zomers met grote droogteperiodes tot gevolg, maar ook late vorst en overstromingen door overvloedige neerslag.

De directeur van het EEA verklaarde een en ander naar aanleiding van een nieuw rapport van zijn organisatie, waarin erop wordt gewezen dat de klimaatverandering nu al in Zuid-Europa lagere opbrengsten in de landbouw en veeteelt tot gevolg heeft en dat deze ontwikkeling alleen maar zal toenemen. De extreme weersomstandigheden en hogere temperaturen kunnen er volgens hem zelfs toe leiden dat de landbouw in sommige landen in Zuid-Europa uiteindelijk verdwijnt.

Hittegolven

Hoewel de prijzen kunnen stijgen, loopt de voedselvoorziening volgens het EEA-topman geen gevaar. Het is volgens de onderzoekers van het milieuagentschap van het grootste belang dat de boeren zich aanpassen aan de wisselende omstandigheden om beter gewapend te zijn tegen extreme droogte, hittegolven en overstromingen. In Noord- en West-Europa zijn de vooruitzichten voor de landbouw gunstiger, aldus het agentschap. De boeren daar zullen de productie van bepaalde ‘zuidelijke’ gewassen geleidelijk aan overnemen.

Volgens het EEA-rapport halveren in het ergste scenario in Zuid-Europa de oogsten van gewassen als graan, mais en suikerbieten tegen 2050. De waarde van akkerland kan daar in 2100 met 80 procent zijn gedaald, mogelijk met verlaten landbouwgronden als gevolg. Volgens het EEA zal het totale inkomen uit de landbouw in de EU tegen 2050 met 16 procent dalen. Dat zou een flinke klap betekenen voor de Europese landbouw die momenteel goed is voor 22 miljoen directe en 44 miljoen indirecte banen.