‘Niet wachten op geld voor duurzaam bodembeheer, maar nu doen’

Landbouwgrond duurzaam bodembeheer — In 2030 wil Nederland op alle 1,8 miljoen hectare landbouwgrond duurzaam bodembeheer toepassen. Beeld: Jorg Tönjes

De discussie over wat de boer nodig heeft om de bodem duurzamer te beheren koos tijdens de workshop op de Nationale Bodemtop de richting ‘wie zal dat betalen?’. Er is geen stimulans voor boeren vanuit de markt om duurzaam bodembeheer te betalen. Uiteindelijk draaide de discussie onder leiding van directeur Jan Willem Erisman van het Louis Bolk Instituut meer naar de praktische kant van duurzaam bodembeheer: gewoon beginnen.

De minister geeft geen hulp aan telers die stappen willen zetten, stelde een aanwezige boer. Maar er is een groep die zonder extra geld al jaren bewijst, vaak met cijfers gestaafd, hoe beter bodembeheer en kringlooplandbouw bijdragen aan een rendabel agrarisch bedrijf.

Johan Temmink van ForFarmers is betrokken bij het project Vruchtbare Kringloop Achterhoek en Liemers. Dit initiatief komt binnenkort met een rapport. Temmink noemt de conclusies verrassend. Er komen uit 12 jaar onderzoek en 60.000 analyses veel praktisch bruikbare zaken om mee naar de veehouders en akkerbouwers te gaan. Temmink wil de teler daarmee helpen in plaats van over de markt te praten.

Bloemkoolteler Bas Slagter uit Noord-Holland praat ook liever over de praktische kant. Hij levert geen kolen onder de kostprijs en zet zich in voor bodemverbetering als Bodemcoach. Het draait wat hem betreft bij het bodembeheer niet in de eerste plaats om geld. Hij zegt dat er geen geld nodig is maar mest: goede mest. „Het liefste potstalmest.”

Actief

Zelfstandig onderzoeker Geert-Jan van der Burgt kiest het liefst de actieve weg samen met telers. „Veel akkerbouwers hebben stappen gezet waarvan de buren zeiden ‘dat kan niet’. Die telers zijn er nog steeds. Ik zou zeggen, breng die samen. Stel een groep samen van 50 van die telers, die persoonlijke ervaringen willen delen over duurzaam bodembeheer zonder meerprijs.”

Van der Burgt zet samen met de proefbedrijven van SPNA in het noorden van het land een praktijkvergelijking neer. Daarin gaan de onderzoekers alles doen wat bekend is als 'goed voor de bodem' om te zien wat die totaalaanpak doet met de bodem, de opbrengsten en de kwaliteit van het geteelde product. Het voordeel van deze aanpak op een proefbedrijf is dat er geen risico’s op individuele telers komen.

Een andere teler in de zaal stelt dat op zijn bedrijf al de achtste generatie boert (zijn zoon) en dat er ook al een kleinkind is die dat misschien wil voortzetten. „Het gaat niet alleen over geld dus!” Voortzetting van boerenbedrijven over vele generaties zet de telers aan tot duurzaam bodembeheer, denkt deze teler.