Column: Karin Bergmans-Elshof: Waardering
De reacties lopen uiteen. Er is enthousiasme, er zijn zorgen. Iedereen begrijpt het gevoel van onmacht, maar hoe geef je daar het beste uiting aan? Als het misgaat, op welk vlak dan ook, heeft dat zijn weerslag op de hele agrarische sector. Het gaat natuurlijk niet alleen om stikstof en één denigrerende D66 proefballon. Het is een algemeen gevoel van onmacht en gebrek aan waardering. Na Duitsland verrijzen in Nederland daarom nu ook de eerste groene kruizen als stil protest.
Maar raak je in gesprek met bezoekers op je bedrijf, dan is er wel degelijk waardering. Vorige week kwamen er via een kennis twee Chinezen van Kiremko; een Nederlandse fabrikant van verwerkingslijnen voor de aardappelverwerkende industrie. Tijdens ons gesprek aan de keukentafel bleek dat ze niet alleen onze landbouw maar ook elkaar nog niet goed kenden. Na wat foto's van oogstwerkzaamheden bekeken te hebben, liepen we even via de schuren het land op. Lekker met de handen in de klei en al kletsend over de teelt konden ze het steeds beter met elkaar vinden. Mooi om te zien. Ze kwamen samen tot de conclusie dat alles hier zeer efficiënt geregeld is.
Een paar dagen later stond ik met mijn neus in het bijna bloeiende perceel met groenbemestermix te turen naar insecten, toen er een dame op de fiets stopte. Haar man fietste langzaam door. Ze vroeg wat ik deed en wat er stond. Ze herkende een aantal plantensoorten en zo ontstond een leuk gesprek. Eenvoudige vragen, simpele antwoorden, oprechte interesse. Ook over de peterselie, die we met maar liefst vijf boeren aan de weg telen. En zo groeide ook hier weer de bewondering. Ze hoopte met mij mee dat er veel insecten op de groenbemester af zouden komen. Later zag ik ze samen stoppen bij de buurman. Ik weet zeker dat ook híj het gesprek met liefde is aangegaan.
Ik denk meteen ook aan onze deelname aan de landelijke open dag van de akkerbouw in 2013. We legden als gangbare teler toen uit, óók mechanische en biologische bestrijding te gebruiken, zoals het inzetten van steriele uienvliegen. Ik weet dat enkelen zich dat tot op de dag van vandaag nog herinneren. Kleine dingen die indruk maken. Dus blijf je verhaal vertellen. Dat is ook waar ik als ambassadeur samen met Team Agro NL voor sta. Protestactie of niet.