‘Maatschappelijk gewenste innovatie inzetten om kringloop te sluiten’

„We moeten een trendbreuk creëren die niet meer uitgaat van het produceren van bulk, maar van een beter product door een betere bodem”, zegt Buisman. „Met zo’n product kan de Nederlandse boer zich onderscheiden, een marketing voordeel. Bij het produceren van bulkmelk en andere massaproductie verliezen we het door de hoge grondprijzen in ons land.”

Buisman heeft een duidelijke visie op de landbouw van de toekomst. „Ik ga uit van drie dingen in dat verhaal. Ten eerste is een echte kringloop alleen mogelijk als de nutriënten bij de consument in het eten, via de wc en het riool weer terug op het land komen. Ten tweede moeten we moderne technologie inzetten daarvoor. We besteden 80 euro per jaar per mens aan dat riool, maar de boer heeft veel meer poep en daar kunnen we met technologie ook een betere kringloop voor maken. Ten derde moeten we dan wel met innovaties komen die het samenspel van mens en natuur niet verstoren.”

Gewenste technologie

Buisman heeft het nadrukkelijk over ‘congruente technologie’. Hij bedoelt daarbij methodes die passen binnen het gewenste toekomstbeeld dat de maatschappij heeft. Daarbij noemt hij het van belang techniek te kiezen die veilig is. „In feite moeten we eerst bepalen wat we als maatschappij willen en dan de universiteiten vragen daarbij innovaties te maken. Als voorbeelden van controversiële en ongewenste technologie noemt hij gentechnologie of kernenergie, landbouw die afhankelijk is van chemie of informatietechnologie die een monopolie van een paar grote multinationale computerbedrijven in de hand werkt. „Voor een gewenste landbouw zonder bestrijdingsmiddelen is wel hoogtechnologisch onderzoek nodig. Het is een verschuiving naar het toekomstbeeld waar we voor kiezen.”

Het stikstofprobleem wil Buisman niet tegengaan door de veestapel te halveren, maar door te stoppen met stikstofkunstmest. „Dat is een raar systeem, wat geleid heeft tot te veel stikstof in het milieu. Je moet geen boeren uitkopen. Wat zou er gebeuren als we besluiten dat de boeren geen kunstmest meer gebruiken? Nu gaat het over de lucht en bij fosfaat ging het om het water. Het gaat om alle ongewenste vervuiling. Als je geen stikstofkunstmest meer gebruikt gaat je productie zoveel procent naar beneden, maar daar staat tegenover dat er ook kosten weg zijn.”

Rioolslib

Tegenover de lagere kunstmestgift staat het terugvoeren van mineralen via rioolslib en dierlijke mest. Buisman denkt dat een gescheiden afvoer van wc-water en ander rioolwater een vooruitgang zou zijn. „Dan blijft vervuild water van de industrie erbuiten.”