NAK: ‘Oplossing virusprobleem ligt niet in keuringssysteem’

In de afgelopen twee jaar was het verlagingspercentage in de nacontrole hoger dan de sector gewend was. Vorig jaar was aan het eind van de nacontrole een kwart van het pootgoed in klasse verlaagd of afgekeurd en ook voor dit jaar zijn de tussentijdse resultaten (37 procent in klasse verlaagd) zorgwekkend.

Veel (pre-)basispootgoed

De oorzaak van deze vele verlagingen moet worden gezocht in een combinatie van factoren: de uitgangssituatie in beide jaren was zeer slecht en de vectorendruk was hoog. Ook het feit dat in Nederland veel (pre-)basispootgoed wordt geteeld, speelt een grote rol.

Ruim een kwart (27 procent) van het areaal pootgoed in Nederland bestaat uit de klasse PB (pre-basis), nog eens 64 procent is pootgoed in de klassen S, SE en E (basis pootgoed). In dit hoogwaardige pootgoed zijn geen of slechts kleine toleranties voor virusziek in de nacontrole toegestaan. Dat betekent dat er ook bij een lichte besmetting al snel sprake is van een verlaging in de nacontrole.

200 knollen

Voor de nacontrole heeft de NAK gekozen voor een monster van 200 knollen, dit komt overeen met het verplichte bruinrotmonster. De reden voor deze 200 knollen is gebaseerd op statistiek: bij 0,5 procent besmetting in de partij is er een goede kans (68,2 procent) dat de besmetting ook daadwerkelijk wordt aangetoond, oftewel dat er minstens één besmette knol in het monster zit.

Ongeveer 43 procent van de partijen komt met een ‘nul’ uit de toets terwijl 24 procent van de partijen met 1 reactie uit de toets komt, blijkt uit cijfers van de NAK. De meeste verlagingen in de nacontrole zijn dus het gevolg van 1 of 2 reacties, en hierbij is zeer waarschijnlijk sprake van een lichte besmetting in de partij. Op dit moment zorgt de uitslag van een herbemonstering er in 60 procent van de gevallen voor dat het perceel in de originele of een tussenliggende klasse wordt teruggeplaatst.

Discussie over keuringssysteem

De NAK krijgt veel vragen over het keuringssysteem, bijvoorbeeld over de normen, maar ook over de onderzoeksmethoden. De dienst evalueert momenteel zelf ook het nacontrolesysteem. De NAK roept telers op hun opmerkingen over het huidige systeem of voorstellen voor aanpassingen te melden. „We staan open voor ideeën om het onderzoek te verbeteren.” Komende winter zal de NAK tijdens de telersvergaderingen uitgebreid stilstaan bij de nacontroleproblematiek

Het is niet voor het eerst dat in de sector wordt gediscussieerd over het keuringssysteem. De NAK heeft in het verleden het keuringssysteem meerdere keren vereenvoudigd zonder dat daarbij de kwaliteit in geding leek te komen. Voorbeelden hiervan zijn de afschaffing van het verplichte bladonderzoek bij symptoomloze rassen en het verdwijnen van de einddata voor de handelsklassen.