Schuur ontdoen van chloorprofamrestanten intensieve klus

Vanaf 1 juli 2020 is in de hele EU het gebruik van chloorprofam (CIPC) voor kiemremming in aardappelen verboden. In Nederland is het gebruik tot 8 oktober 2020 toegestaan. Een groot probleem is dat chloorprofam nog jarenlang (tot ruim 15 jaar na de laatste toediening) aanwezig blijft in de bewaarloods. Zo kan het terecht komen in producten die nadien in de schuur worden bewaard. Er loopt een aanvraag om een tijdelijke MRL (= maximale residulimiet) of t-MRL toe te laten. Deze t-MRL moet enerzijds laag genoeg zijn om te verhinderen dat CIPC toch nog kan worden gebruikt en anderzijds hoog genoeg om een gedwongen vernietiging van met CIPC gecontamineerde producten te voorkomen.

Duits onderzoek

Een intensieve schoonmaak van de aardappelschuur kan de aanwezigheid van CIPC met 20 procent tot 90 procent terugdringen. Dit stelt Andreas Meyer, manager van de Duitse aardappelproefboerderij Dethlingen (VSD). Deze behoort tot de Landwirtschaftskammer Neder-Saksen. Hij geeft zijn advies op basis van door de VSD uitgevoerde praktijkproeven, waarin de effectiviteit van diverse schoonmaakmogelijkheden centraal stond. Meyer publiceerde de resultaten in ‘LZ Rheinland’, het ledenblad van de Rijnlandse boerenbond. Daarin onderstreept Meyer dat het jarenlange gebruik van CIPC, de boeren nu met een groot probleem opzadelt. Meyer: „Muren, vloeren, kisten, ventilatiekanalen en de in- en uitschuurapparatuur zijn ernstig vervuild met deze stof. Dergelijke vervuilingen zijn alleen met een zeer intensieve reiniging weg te krijgen.” Om te achterhalen welke reiniging het meest effectief is werden op de VSD diverse mogelijkheden getest: bezems, industriestofzuiger, koudwater hogedrukreiniger, warmwater hogedrukreiniger, warmwater hogedrukreiniger met toevoeging van een universeel reinigingsproduct en met de toevoeging van een spuitmachinereiniger. Al deze opties werden ingezet op de reiniging van alle in bewaarschuren aan te treffen zaken als beton, hout en metaal. Na het reinigen werden op de behandelde oppervlakten CIPC verminderingen geconstateerd van 20 procent tot 90 procent. Met een grondige bezemreiniging werd al de helft van de aantoonbare aanwezige werkzame stof verwijderd. De industriestofzuiger behaalde een vergelijkbaar resultaat maar alleen op beton. De beste reiniging werd behaald met een warmwater hogedrukreiniger. Daarmee werd circa 70 procent van de aanwezige werkzamestof verwijderd. De toevoeging van een universeel- of spuitmachinereiniger zorgde daarbij niet voor betere resultaten.

Reinigingsproces

Op basis van de bereikte resultaten is het advies van Meyer om bij het schoonmaken van de schuur steeds te beginnen met intensieve droge reiniging met behulp van bezems en een industriestofzuiger. Daarbij is het essentieel om de totale oppervlakten te reinigingen: bodem, muren, dakconstructie en ventilatiesysteem. Daarna is het advies een warmwaterreiniging met een hogedrukreiniger toe te passen. Aangezien chloorprofam slechts met moeite oplost in water (het smeltpunt ligt rond de 50 graden Celsius), is het advies de hogedrukreiniger in te stellen op 70 graden. De toevoeging van reinigingsmiddelen zorgt niet voor merkbare verbeteringen. Meyer adviseert hier sowieso van af te zien met het oog op een mogelijk negatief effect op de aardappelen. Ook wijst hij de aardappeltelers erop om bij het reinigen extra aandacht te besteden aan de transportbanden en de kistenvullers. Hierin kunnen zich aanzienlijke hoeveelheden CIPC ophopen, wat kan resulteren in een aanzienlijke contaminatie op de producten.

Ventilatiesysteem

Is de kiemremmer in het verleden (ook) via het ventilatiesysteem de schuur ingeblazen, dan bevinden CIPC restanten zich in de monden en het ventilatiesysteem. Bij het vernevelen met andere middelen, zoals bijvoorbeeld 1,4 Sight, kunnen deze zich alsnog in de bewaarschuur verdelen. Om dit te verkomen is het zaak om het hele ventilatiesysteem grondig te reinigen.

Kisten

Bij de opslag van aardappelen in kisten adviseert Meyer deze kisten direct na de lediging intensief te reinigen en aansluitend buiten in de openlucht op te slaan. Proeven in Dethlingen tonen aan dat twee maanden buitenopslag in de zomermaanden kan zorgen voor een reductie van ruim 50 procent van de hoeveelheid CIPC in het hout.

Onderzoek

Bij het gebruik van alternatieve producten in schuren waar voorheen chloorprofam is ingezet, is het advies van de VSD om aardappelmonsters te laten analyseren op de aanwezigheid van chloorprofam.