Bodembacteriën in plaats van gewasbescherming

Jonge suikerbietenplantjes — Bacteriën kunnen jonge bietenplantjes beschermen tegen rhizoctonia Beeld: Jorg Tönjes

Bacteriën zijn in staat om planten te beschermen tegen schimmelinfecties. Dat toonden wetenschappers onder leiding van het ecologische instituut NIOO-KNAW en Wageningen Universiteit aan. De plant kan bacteriën in de wortel inzetten als infectie dreigt. Een internationaal team van specialisten uit Brazilië, de VS en Nederland deed het onderzoek. In een proef met jonge suikerbietenplantjes bleken toegevoegde wortelbacteriën effectief tegen de schimmel Rhizoctonia solani te beschermen.

Volgens onderzoeker Jos Raaijmakers van het NIOO-KNAW zijn bacteriën essentieel voor het functioneren van planten, mensen en dieren. Het team wetenschappers wilde met het onderzoek aantonen welke bacteriën de plant kan recruteren om zich te beschermen tegen ziekmakende schimmels.

In het onderzoek werkten microbiologen, biotechnologen en bio-informatici mee. Ze gebruikten de metagenomics-DNA-technologie om de diversiteit van het microleven in de wortel in kaart te brengen. De onderzoekers ontdekten dat de beschermende bacteriën stoffen produceren die aanvallende schimmelcellen kunnen afbreken. Het team isoleerde deze bacteriën en kweekte ze. Daarna werden ze bij jonge suikerbietenplanten ingezet tegen rhizoctonia, een ziekte die ook andere gewassen bedreigt, waaronder aardappelen, bollen, granen, bonen en bladgroenten.

Of de bacteriën de schimmels echt doden is nog niet duidelijk. Misschien remmen ze de groei alleen effectief af. Victor Carrion van de Universiteit Leiden zegt dat de beschermende bacteriën vaak ontbreken, als planten in andere gebieden dan hun oorsprongsgebied geteeld worden. Door met de bacteriën te werken is het waarschijnlijk mogelijk de inzet van fungiciden in de toekomst verder terug te dringen. De teler zal de bacteriën in de bodem kunnen enten.

Volgens de onderzoekers zijn bacteriën de 'medicijnenmakers' van de natuur. Ze worden niet voor niets gebruikt bij de fabricage van antibiotica en andere medicijnen voor mensen.