Forse stijging kostprijs aardappelen vooral door verbod chloorprofam

De kostprijs van consumptieaardappelen stijgt dit jaar met circa 15 procent ten opzichte van 2019. Oorzaak is vooral het verbod op het gebruik van chloorprofam bij de opslag en de schuren ontdoen van deze bewaarstof. Dat stelt de Werkgroep Consumptieaardappelen (WCA) van de NAV. De Producenten Organisatie Consumptieaardappelen (i.o.) (POC) stelt dat de contractprijzen fors omhoog moeten. Volgens de POC bevonden de contractprijzen voor 2019 zich onder het kostprijsniveau, en zullen dit jaar dus een flinke stap moeten maken om voor de akkerbouwers een rendabele teelt mogelijk te maken. LTO-Akkerbouw rekent, bij monde van voorzitter Jaap van Wenum. op een drie cent hogere aardappelcontractprijs.

Geschrokken

Keimpe van der Heide (voorzitter van de WCA en tijdelijk voorzitter van de POC) vertelt dat de leden van de Werkgroep ook schrokken van de uitkomst van hun berekeningen.”Natuurlijk hadden wij voorzien dat de kostprijs flink zou stijgen, maar niet dat deze zo groot zou zijn. We nemen alle kosten mee en aan het eind een marge van 15 procent boven op de kale kostprijs voor het risico dat de boer neemt. En dat lijkt ons nu ook heel realistisch gezien de onzekerheden die er nog zitten in de nieuwe wegen die we moeten inslaan bij de loofdoding en kiemremming.

Kostprijscalculaties

In de kostprijscalculatie voor fritesaardappelen stijgen posten als gewasbescherming, en arbeid. Bij de kostprijs van de aardappelen uit de bewaring schieten de kosten omhoog. Vooral door het verbod het gebruik van de kiemremmers op basis van chloorprofam. Daardoor verdrievoudigen de bewaarkosten van 225 euro naar ruim 700 euro per hectare aardappelen. Het schoonmaken van de schuur i.v.m. het eerdere chloorprofam gebruik, wordt voorlopig geschat op 550 euro per hectare aardappelen.

Kostprijsberekening

De uiteindelijke kostprijs van af land levering van klei-aardappelen bedraagt 14,1 cent (13,7 cent in 2019) met een 15 procent ondernemersrisicomarge komt dit uit op 16,2 cent (15,8 cent in 2019). Op zandgrond stijgt deze kostprijs van 11,7 cent naar 12 cent. En met een 15 risicoprocent marge van 13,4 naar 13,8 cent. Aardappelen die uit de opslag in april 2021 worden geleverd berekent de NAV voor de zandgrond een kostprijs, inclusief bewaarverliezen, van 16,8 cent (2019: 14,4 cent). Met een ondernemersrisico-opslag van 15 procent komt dit uit op 19,3 cent. Voor de kleiaardappelen komt de kostprijs voor de april-levering uit op 19,2 cent (tegen 16,7 cent in 2019) en met een ondernemers risico-opslag van 15 procent op uiteindelijk 22,1 cent.

Doorsneebedrijf

In een toelichting stelt Keimpe van der Heide, voorzitter WCA van de NAV en tijdelijk voorzitter van de POC dat deze kostprijsberekening is gemaakt voor een doorsneebedrijf. „Iedere teler zal deze kunnen aanpassen op zijn bedrijfsspecifieke omstandigheden. Per bedrijf kan de kostprijs aanzienlijk verschillen. Van der Heide: „Zo kunnen de grondkosten fluctueren en ook bijvoorbeeld de opbrengsten.” In deze berekening gaan de WCA/NAV/POC uit van een netto-opbrengst van 50 ton en een huurprijs van 1.250 euro per hectare grond. Het reinigen van de schuur van chloorprofam, is ook een onzekere factor, omdat we daar nog ervaring mee hebben en ook nog niet bekend is aan welke eisen deze reiniging dient te volden. Via deze weg willen we de teler bewust maken van alle kostenposten en bovendien handvaten geven voor welke prijs hij de aardappelen wil telen.” Eerste berichten dat de eerste verwerker inzet op een lichte verlaging van de contractprijzen betitelt Van der Heide als licht absurd en door de telers niet serieus te nemen. Hij onderstreept dat de hogere kosten, als gevolg van maatregelen die de maatschappij de telers oplegt, niet bij de teler mag worden neergelegd.

Minimaal 3 cent omhoog

„Om de hogere kosten te compenseren dient de contractprijs die aardappeltelers ontvangen met minimaal 3 cent per kilogram te stijgen.” Dit stelt Jaap van Wenum, voorzitter van LTO-Akkerbouw. Van Wenum adviseert telers om sowieso nog geen leveringscontracten van de oogst 2020 te sluiten. Dit met het oog op het al dan niet kunnen voldoen aan de mrl-eisen voor chloorprofam. „Hoe kun je nu een contract tekenen, terwijl nog niet duidelijk is of er een tijdelijke mrl komt voor chloorprofam. Ook is er nog geen officieel reinigingsprotocol vastgesteld voor bewaarruimten en verwerkingsapparatuur.” Pas medio februari verwacht Van Wenum hierover meer duidelijkheid.