Agractie en FDF vechten tegen prijsdaling door Corona

Zo heeft Agractie een afspraak gepland met het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en heeft FDF een lijst opgesteld met maatregelen die de actiegroep eist van het kabinet.

Deze prijsdalingen zijn ontstaan door de beperkingen die internationaal zijn opgelegd op het gebied van transport. Hierdoor functioneren markten niet meer als gebruikelijk en wordt er vele malen voorzichtiger ingekocht en vervoerd met als gevolg dat veel producten niet meer worden afgenomen. Aangezien Nederland een land is met de focus op export, kampt Nederland nu dus met een overschot aan agrarische producten in plaats van een tekort. Resultaat: prijsdalingen.

Inventariseren

Het gesprek tussen Agractie en LNV gaat onder andere over de mogelijke vergoeding die boeren volgens Agractie moeten krijgen door de inkomstenderving door de coronacrisis. Agractie heeft het ministerie verzocht om de schade aan de boerensector door de internationale pandemie volledig te vergoeden. Op haar beurt heeft het LNV ook een verzoek gedaan aan Agractie. Voorzitter Bart Kemp zegt dat Agractie is gevraagd om zoveel mogelijk inzichtelijk te maken welke sectoren geraakt worden door het virus en wat de omvang is van de opgelopen schade, zodat LNV goed op de hoogte blijft van de ontwikkelingen. Zover bekend bij Agractie, heeft LNV dit verzoek alleen bij Agractie neergelegd.

Schademeldingen

Hiervoor vraagt Agractie de hulp van haar achterban. De actiegroep schrijft hierover het volgende: ‘Meld uw schade, prijsdaling of leverproblemen zo compleet mogelijk per mail aan info@agractie.nl. Ons team zal de meldingen verwerken en we zullen ons hard maken voor deze zaak! Doe daarom melding, zodat we ook voor u wat kunnen betekenen Sinds ons informatiebericht van afgelopen vrijdag hebben we vele meldingen, van Agractie leden en niet-leden ontvangen. Alle meldingen worden op gelijke wijze afgehandeld en we werken in deze samen met andere belangenbeharteraars en ketenpartijen.’ Er is geen deadline voor het aanleveren van schademeldingen.

„Vele tientallen, nog geen honderden, maar het zal richting de honderd lopen”, zegt Kemp over het aantal meldingen dat het team van Agractie, dat zich over de coronaschade ontfermt, heeft ontvangen. Het team bestaat uit drie personen. Voorlopig is dat genoeg, zegt de voorzitter. „Maar het lijkt er niet op dat de piek van corona al in zicht is.”

Het driemansteam heeft zeer diverse meldingen ontvangen tot dusver. „Dalende prijzen van vleesvee, aardappels die niet worden opgehaald, de termijnmarkt van uien die in elkaar zakt, meldingen van bloemenbedrijven en aanverwante partijen. Of het helemaal sectorbreed is, denk ik nog niet.” Vooralsnog lijken de melkveehouderij en de fruitteelt de sectoren met de minste schade door de uitbraak van COVID-19. „Die kunnen de schade tot op zekere hoogte nog opvangen, maar we weten niet hoe dit zich gaat ontwikkelen.”

Per boer per sector verschillend

Voor boeren met accute financiële problemen wil Agractie dat LNV snel maatregelen neemt door een speciaal fonds voor deze doelgroep in te richten. „En wanneer een boer echt met zijn cashflow in de problemen komt, kan je bijvoorbeeld denken aan een garantstelling. Of boeren failliet kunnen gaan aan de pandemie, is nog te prematuur om te zeggen. De meeste boeren kunnen wel ietsje hebben, maar hoe zich dat ontwikkelt is nog lastig te zeggen. Het betreft ook vooral de vrije sector. Aardappels onder contract kan je vaak nog wel kwijt, maar bij het deel van de aardappelen dat vrij is, daar heb je het probleem. Er zijn ook boeren die alles vrij hebben. Dat verschilt per boer per sector.”

Het Landbouw Collectief speelt geen rol in de aanpak van de coronacrisis. Het collectief is alleen nog actief op het gebied van stikstof en dat zal waarschijnlijk ook zo blijven, zegt Kemp. LTO heeft ook een persoon aangewezen om de schade te inventariseren en daar schakelt Agractie mee.

Lijst FDF

‘Vanuit de landbouw horen we berichten van in elkaar donderende prijzen! Dit strookt niet met elkaar: meer vraag zou een hogere prijs moeten betekenen in een vrije markt. Zoals altijd in crisistijden blijken er mensen te zijn die een slaatje willen slaan uit andermans ellende!’, schrijft FDF in een statement omtrent de coronacrisis. Om dit een halt toe te roepen, heeft FDF een lijst met eisen geadresseerd aan het kabinet om (verdere) prijsdalingen een halt toe te roepen.

Deze eisen zijn:

• Woensdagmiddag om 12.00 uur verklaren alle grote inkooporganisaties dat er geen prijzen aan aanleverende bedrijven voor voedsel betaald worden die lager zijn dan de prijs van 1 maart.
• Minister Schouten start een opkoopprogramma voor in Nederland geproduceerde agrarische producten tegen marktconforme prijzen en tenminste de prijzen van 1 maart 2020 om prijsstabiliteit te brengen.
• De Europese Commissie herstart haar crisisprogramma van 2015 waarbij melkveehouders die vrijwillig hun melkproductie reduceren een bonus betaald krijgen voor elke gereduceerde liter melk.

Bestuurslid van FDF Sieta van Keimpema zegt dat deze maatregelen moeten worden overgenomen om te voorkomen dat de de boeren onnodige financiële schade oplopen. „Boeren hebben lopende contracten dus in principe is er helemaal geen reden om de prijzen te verlagen. Bij crises zijn er altijd partijen die aan de omstandigheden willen verdienen door met de marges te schuiven en dat moeten we voorkomen. Boeren zitten fiancieel aan hun eind dus de partijen die de prijzen gelijk kunnen houden, moeten zich solidair opstellen. Ik denk dat iedereen in de keten in deze bijzondere omstandigheid die verantwoordelijkheid ook moet voelen. En de marges van bijvoorbeeld supermarkten zijn door de afgelopen jaren heen dusdaning vergroot, dat we ons om die partijen in ieder geval geen zorgen hoeven te maken.”

Schuld van niemand, verantwoordelijkheid van allen

Volgens van Keimpema zijn deze maatregelen realistisch en is het net zo realistisch dat politiek Den Haag gehoor geeft aan deze eisen. „Als ik zie welke drastische maatregelen er al worden genomen, moet dit geen probleem zijn. Tot een paar dagen geleden was het ondenkbaar dat de landen in de Europese Unie de grenzen zouden sluiten en dat is wel gebeurd. Op het moment dat er daadwerkelijk grote crises zijn, kan er veel meer. Ik denk dat er keuzes gemaakt moeten worden, niet kijkend naar hoe kunnen we verschillende partijen onder druk zetten (zoals de boeren), maar kijkend naar hoe we de economie draaiende houden. Prijsverlagingen hebben een aanhoudend effect tot ver na de crisis en dat moeten we voorkomen. Ik denk dat de politiek hier het belang ook van inziet. Iedereen realiseert zich dat we afdenderen op een economische recessie waar we de gevolgen niet van kunnen overzien. Niemand heeft de schuld van de crisis, maar het is wel aan ons allen om de gevolgen binnen de perken te houden. Overigens, de prijzen zouden juist moeten stijgen omdat de prijzen totaal niet in overeenstemming zijn met de kostprijs van de producten, dus van verlaging zou überhaupt geen sprake moeten zijn.”

Het nodige verwachten

FDF kan de komende tijd geen actievoeren vanwege de pandemie, dus de druk opvoeren op supermarkten en de politiek zit er voorlopig niet in. „Maar deze periode gaat ook weer voorbij, en dan kunnen de partijen die nu niet meewerken wel het nodige verwachten. Het kan niet zo zijn dat verschillende organisaties denken misbruik te kunnen maken van de situatie en ermee wegkomen. Straks als de omzet- en winstcijfers bekend zijn, is het helder in te zien welke partijen onevenredig veel misbruik hebben gemaakt van de situatie.”