Akkerbouw bereidt zich voor op extreem weer
De komende vier jaar wordt binnen de publiek-private samenwerking (PPS) ‘Klimaatadaptie Open Teelten’ gewerkt aan de ontwikkeling van praktische handvatten en innovaties om de gevolgen van de toenemende weersextremiteiten op de akkers de baas te kunnen. Concreet zal er worden gewerkt aan een combinatie van verbetering van de bodemkwaliteit, teeltmaatregelen, opheffen van ondergrondverdichting en slimmer en beter beregenen. Daartoe hebben Wageningen University & Research (WUR), Stichting Proefbedrijven Noordelijke Akkerbouw (SPNA) en Delphy de koppen bij elkaar gestoken. Dit op initiatief van de Brancheorganisatie Akkerbouw (BO Akkerbouw) en Agrifirm als partner.
Onrendabele teelten
De noodzaak van deze PPS ‘Klimaatadaptie Open Teelten’ staat buiten kijf, onderstreept Edwin Michiels, akkerbouwer in Limburgse Melderslo en voorzitter van de PPS-begeleidingsgroep. „De schade op de akkers door droogte, de warme zomers en wateroverlast kan in extreme jaren fors oplopen. Dit betekent zelfs dat sommige teelten onrendabel kunnen worden.” Michiels verwijst daarbij naar de afgelopen jaren, waarin extreem regelmatig voor grote schade heeft gezorgd. „Door de klimaatverandering worden hogere gemiddelde temperaturen, meer hittegolven en veranderende neerslagpatronen verwacht”, aldus Michiels.
Bodemkwaliteit
Bij het inspelen op de klimaatverandering speelt ook de Nederlandse bodemkwaliteit een rol. „Die staat onder druk”, stelt Michiels. „Door ondergrondverdichting en lage organische stof gehaltes kunnen gewassen sneller kampen met een vochttekort of -overschot. Tijdens droge perioden is de bodem onvoldoende in staat om water vast te houden en in natte perioden kan het een wateroverschot niet goed doorlaten. Bovendien is beregenen niet altijd en overal een optie.”
Beheersbaar
Binnen het ‘Klimaatadaptie Open Teelten’ wordt in vier verschillende deelonderzoeken gewerkt aan praktijkmaatregelen die een teler kan nemen om de weerrisico’s doelgericht beheersbaar te houden. In het eerste onderzoek ‘Akkerbouw soilwaterproof’ wordt vooral kennis verzameld over de risico’s van de huidige productiesystemen voor extreem weer en verzilting. Daarmee wordt een belangrijke basis gelegd voor de andere drie projecten. Die richten zich achtereenvolgens op: een klimaatbestendige (poot-)aardappelteelt, het duurzaam opheffen van ondergrondverdichting, en het zuinig beregenen en waterkwaliteit in de teelt van zetmeelaardappelen. „Doel is om de ondernemer de komende jaren praktische tools te bieden die hem economisch en ecologisch perspectief bieden. Zowel voor op de korte als de lange termijn”, verklaart projectleider Daan Verstand van WUR. In totaal wordt circa 1,4 miljoen euro geïnvesteerd in een klimaatbestendige akkerbouwsector.
