NAV-ideaal vraagt om lobby en lange adem

Bij de presentatie gisteren van de toekomstvisie ‘Genoeg is beter 2.0’ – „gewoon een update van onze eerste visie” - liet de NAV bij monde van De Jong weten in te zetten op „een rendabele bedrijfstak, met een normaal inkomen uit de markt.” Dat betekent dat het inkomen niet afhankelijk is van subsidies en dat er door het verdwijnen van vrijhandelsverdragen een gelijk speelveld ontstaat waarin de akkerbouwer zijn inkomen kan verdienen, aldus de NAV.

De Jong hekelt de verschillen binnen en buiten de EU van de manier waarop voedsel geproduceerd mag en kan worden. „Nu kunnen producten die met minder eisen en voor een lagere prijs geteeld worden vrij de EU inkomen. Deze import zet prijzen onder druk, ook die van eigen producten.” De consument kiest uiteindelijk voor het goedkoopst. „De ‘burger’ wil wel, maar de ‘consument’ niet”, aldus De Jong. Er is dus een omslag in denken nodig.

Consument

Die omslag denkt de NAV te bereiken door de lobbyen in Den Haag, bij stakeholders en belanghebbenden. „De overheid moet door maatregelen zorgen dat producten niet als goedkoopste in de markt liggen, maar als beste.” Vrijhandelsaccoorden als CETA en Mercosur passen dan ook niet in het plaatje dat de NAV schetst. „Deze verdragen schuren ook met de voorgestane kringlooplandbouw. Er moeten politieke keuzes worden gemaakt.” Pas daardoor en daarna zal de consument zijn keuzes maken”, aldus De Jong.

De keten kan wel meer bijdragen aan het inkomen van de akkerbouwer, is de mening van NAV. De vakbond initieert daarvoor productenorganisaties waarin telers van bijvoorbeeld aardappelen verenigd zijn. Samen zijn ze op die manier een sterke(re) partner in de onderhandelingen met afnemers en kunnen ze betere prijzen voor hun producten krijgen. De lage prijs in de winkels wordt dan niet meer door hen alleen gedragen.

Minister Schouten

In het overleg- en presentatietraject van de toekomstvisie zit de NAV volgende week om tafel met minister Schouten. Een uitgesteld gesprek, dat eerst gisteren voor de presentatie van de visie zou plaatshebben. „Wij benadrukken dat het van belang is dat ook onze minister goed in de materie zit”, aldus De Jong. „Alleen dan kan zij in Brussel beslagen ten ijs komen.” De NAV voelt zich niet alleen staan, als één van de vele lobbyisten in Den Haag. „Er zit beweging in deze materie. Kijk naar het besluit van de Tweede Kamer over Mercosur en over de Farm-to-Fork-strategie waarin commissaris Timmermans toch een deur op een kier zet voor een omslag in denken.”

Leidraad

De gisteren gepresenteerde toekomstvisie gaat ook in op export, duurzaamheid, teelt en bouwplan, samenhang met andere sectoren en keten en maatschappij. Het kwam afgelopen winter tot stand tijdens sessies met leden en is bedoeld als leidraad in discussie over de toekomst van de Nederlandse landbouw.