LTO presenteert pachtvisie met zes verschillende pachtvormen

LTO heeft haar pachtvisie aangeboden aan LNV minister Schouten. Deze pachtvisie is tot stand gekomen op basis van input die LTO-leden in 2019 hebben aangedragen en gesprekken met deskundigen. Over toekomstige (pacht)ontwikkelingen heeft LTO overlegt met LTO-vakgroepen, WUR/WER, pachtspecialisten en landbouwspecialisten van banken.

Zes dilemma’s

Bij de totstandkoming van de pachtvisie liep LTO tegen een zestal dilemma’s op. Het eerste dilemma is of de pacht volledig gereguleerd of juist volledig vrij moet zijn. LTO zegt te kiezen voor meer regulatie binnen het pachtstelsel, met name voor een langere duur, zodat de pachter meer zekerheid heeft over zijn bedrijfsareaal. Het tweede dilemma betreft de keuze voor een gereguleerde of volledig vrije pachtprijs. LTO kiest ervoor om de pachtprijs te reguleren bij alle pachtvormen, behalve de teeltpacht. Het derde dilemma heeft betrekking op duurzaamheid, biodiversiteit, klimaatadaptatie en natuurinclusief ondernemen. LTO heeft een sterke voorkeur om een landelijke regeling te maken zodat bodem- en/of grondgebruiksregelingen voor alle gronden van toepassing zijn. Het vierde dilemma waar LTO moet kiezen is de taakverdeling tussen pachter en verpachter. Bij bestaande contracten kiest LTO voor de taakverdeling dat de pachter de ondernemer is en de verpachter de belegger. Het vijfde dilemma gaat om het gebruik van kortdurende flexibele pacht naast de algemene wens om de duur van de pacht te verlengen. LTO kiest ervoor om voor een aantal hoogsalderende gewassen de teeltpacht te behouden en de maximale duur van de teeltpacht te verlengen naar zes jaar. Het eigendom van productierechten is het zesde dilemma. LTO kiest ervoor dat de productierechten die door de pachter verworven zijn altijd van de pachter zijn. De productierechten die door de verpachter zijn verworven blijven van de verpachter. GLB-gelden zijn altijd voor de pachter.

Zes pachtvormen

In haar pachtvisie stelt LTO Nederland een nieuw pachtstelsel voor met zes verschillende pachtvormen: reguliere pacht, loopbaanpacht, duurzame flexibele pacht, teeltpacht voor hoog salderende gewassen, geliberaliseerde pacht voor agrarische gebouwen en natuurpacht.

Reguliere pacht

LTO wil dat de reguliere pacht het fundament is en blijft van het pachtstelsel. De nieuwe reguliere pacht is hetzelfde als de huidige reguliere pacht met uitzondering van de pachtprijsberekening. LTO zegt ervoor open te staan een pachtprijsberekening te introduceren hanteren op basis van de kwaliteit van de grond. Vergelijkbaar met het Duitse puntensysteem. Ook wenst LTO de pensioenleeftijd van pachters te herintroduceren als beëindigingsgrond.

Loopbaanpacht

De loopbaanpacht is een pachtvorm met een vaste looptijd die aansluit bij de loopbaan van de pachter. Kenmerkend voor loopbaanpacht is dat de overeenkomst wordt aangegaan voor tenminste 25 jaar én niet eindigt vóór de AOW-gerechtigde leeftijd van de pachter. Deze pachtvorm is met name voor jonge(re) boeren een interessante optie. Boeren die geen gebruik kunnen maken van loopbaanpacht kunnen gebruik maken van duurzame flexibele pacht.

Duurzame flexibele pacht

De duurzame flexibele pacht is het antwoord op een toekomstbestendige pacht (zoals voorgesteld door minister Schouten) en de maatschappelijke wensen die er zijn op het gebied van duurzaamheid, klimaatadaptatie, biodiversiteit en/of natuurinclusief ondernemen. Deze aspecten worden ingevuld door voorwaarden op perceelsniveau.

Teeltpacht

De teeltpacht is er voor de één- of meerjarige teelten van alleen hoogsalderende gewassen. Het is een vorm van liberale pacht die alleen ingezet kan worden voor deze specifieke teelten. Vanwege de specifieke teeltduur van de hoogsalderende gewassen kan teeltpacht worden afgesloten voor een periode van één tot maximaal zes jaar.

Geliberaliseerde pacht

Als het aan LTO ligt vervalt de geliberaliseerde pacht voor los land maar komt deze wel beschikbaar voor agrarische gebouwen. De prijs, duur en andere bepalingen kunnen in onderling overleg tussen pachter en verpachter worden bepaald.

Reservaat-/natuurpacht

De reservaatpacht of natuurpacht blijft bestaan voor het pachten van gronden met de bestemming natuur. LTO wil de duur verlengen naar 12 jaar en de pachtprijs reguleren. Bijzondere bepalingen ten aanzien van behoud natuur en landschap zijn mogelijk, mits daar een beheersvergoeding tegenover staat. LTO denkt dat op deze manier natuurwaarden zich optimaal kunnen ontwikkelen.

Pachtprijs

Als het aan LTO Nederland ligt zal voor alle pachtvormen, behalve teeltpacht, een gereguleerde pachtprijs gaan gelden die conform het pachtprijzenbesluit zal worden berekend. Binnen het pachtprijzenbesluit zal de pachtprijs direct aan de agrarische opbrengstwaarde gerelateerd moeten zijn. Ook zal de pachtprijs gekoppeld moeten worden aan de rechten die een pachter verwerft. LTO wil een koppeling met de vrije agrarische verkoopwaarde loslaten. De pachtprijs dient ook veel constanter worden. Dit kan door de dalingen en stijgingen te limiteren of de pachtprijs om de drie jaar te herzien in plaats van jaarlijks. Een pachtprijscorrectie vindt plaats voor de rechten die een verpachter geeft aan de pachter. Hoe meer rechten de pachter krijgt, hoe hoger de pachtprijs. In die lijn geldt ook dat als er op perceelsniveau beperkingen zijn ten opzichte van regulier agrarisch gebruik, de pachtprijs gecorrigeerd moet worden. Vanuit die gedachte is het ook redelijk om de pachtprijs te corrigeren als er afspraken zijn of worden gemaakt met betrekking tot duurzaamheid, biodiversiteit, klimaatadaptatie etc. Binnen de pachtprijsregio’s moet ruimte zijn om op basis van de kwaliteit van de grond de pachtprijs te corrigeren. Tenslotte staat LTO Nederland ervoor open om de pachtprijs in de toekomst te baseren op de kwaliteit van de grond. Ze denkt daarbij concreet aan een grondpuntensysteem zoals dat in Duitsland gangbaar is

Goede balans

LTO Nederland denkt met deze visie een goede balans te hebben gevonden om pachters en verpachters toekomst te geven in dit nieuwe pachtstelsel. Daarnaast zegt ze met deze visie haar verantwoordelijkheid te nemen als belangenbehartiger voor agrarisch Nederland. LTO bestuurder Alfred Jansen: „Deze visie geeft een toekomstbeeld voor een duurzaam pachtsysteem. Voorop staat dat de agrarische sector een perspectief moet hebben.”

Reactie LNV

In een eerste reactie onderstreept LNV minster Schouten dat ze de pachtwet een complexe materie vindt met veel belangen. Ze zegt de LTO visie mee te nemen in het nieuwe pachtstelsel. „Een nieuw pachtstelsel waarin continuïteit is voor de boeren en duurzaamheid van de bodem. Maar ook interessant is voor verpachters om hun grond te verpachten”, aldus de minister.