Pootgoedtelers spreken voorkeuren uit

"Telers wisselen sneller van rassen terwijl ook de variatie in het totale rassenpakket toeneemt. Het aantal verschillende partijen pootgoed op één bedrijf neemt dus toe", aldus Arends. Daarnaast zijn de eisen ten aanzien van maatsortering de laatste jaren aangescherpt. Was de sortering 35/50 vroeger heel gangbaar, tegenwoordig is een maatbereik van 5 mm heel gebruikelijk. Een andere trend is dat handelshuizen met nieuwe rassen inspelen op specifieke afzetmarkten, zoals de retail en versmarkt. Daardoor is het sorteerseizoen opgerekt en wordt van pootgoedtelers meer flexibiliteit verwacht. De periode van afleveren van pootaardappelen begint daardoor al in oktober en loopt door tot eind maart.

Het gaat steeds meer knellen
Hoewel de meeste sorteerinstallaties op zich nog goed functioneren, voelen pootgoedtelers het aan alle kanten steeds meer knellen. Capaciteit en nauwkeurigheid gaan minder goed samen op hun bestaande installatie. De ondernemers die willen inspelen op de trends, hebben meer gekwalificeerde arbeid nodig gedurende het sorteerseizoen en dat aanbod is schaars. Zeker als in het voorjaar veel partijen van met name de fritesrassen in hele korte tijd geleverd moeten worden. Deze piek leidt ook tot extra heftruckbewegingen. Met name als partijen nogmaals doorgesorteerd moeten worden voor de nauwe maatvoering.

Kiezen voor continuïteit
Er groeit bij pootgoedtelers terecht twijfel of de bestaande installaties op termijn nog wel voldoen aan de gewenste combinatie van nauwkeurigheid, capaciteit en productvriendelijkheid. "Pootgoedtelers die kiezen voor continuïteit van hun bedrijfsvoering, maken juist nu belangrijke keuzes", aldus Arends. Ze zoeken voor hun bedrijf oplossingen die een hoge capaciteit blijvend combineert met een minimale inzet aan arbeid en een maximale flexibiliteit zonder dat dit ten koste gaat van de productvriendelijkheid. "Het zijn keuzes voor de komende 15 tot 20 jaar. En ja, die keuzes zijn best wel lastig."

Denk niet vanuit de techniek
De feitelijke keuze voor een nieuwe installatie of een aanpassing van de bestaande, begint volgens Arends met het besef bij de pootgoedteler dat hij met de huidige situatie binnen afzienbare tijd vastloopt. Veel lastiger is het om daarna vast te stellen wat daadwerkelijk nodig is. "We moeten niet te snel vanuit de beschikbare techniek willen denken, maar eerst vanuit de behoefte van het bedrijf", aldus Arends. "Welke functies moet de sorteerlijn kunnen vervullen en wat is nodig om ook op de langere termijn flexibel te zijn en voldoende groei in capaciteit op te kunnen vangen?"

Functies centraal stellen
Op basis van de productstroom ten opzichte van de functies, maakt Tolsma-Grisnich samen met de teler een productstroomdiagram. Hieruit volgen functies en capaciteiten waar de installatie aan moet voldoen. De volgende functies komen daarbij aan bod:

• Ontgronden en scheiden van loof, stenen en kluiten

• Sorteren op maat

• Inspecteren / lezen

• Logistiek en opslag (bunker, kisten)

• Integratie van verpakkingsmachines

Stappenplan
Hoewel pootgoedtelers over het algemeen heel goed weten wat ze willen, is de oplossing die Tolsma-Grisnich uiteindelijk biedt net iets anders en logischer. Dat komt volgens Arends doordat de adviseurs ruime ervaring hebben en op heel veel andere pootgoedbedrijven praktische kennis hebben opgedaan. "Ze weten daardoor wat wel werkt en wat niet. En ze combineren de slimmigheidjes die ze onderweg tegen zijn gekomen."

Pootgoedtelers spreken voorkeuren uit
Uit de talrijke gesprekken die Tolsma-Grisnich adviseurs het afgelopen jaar met pootgoedtelers hebben gevoerd, komen de volgende wensen naar voren:

1. Flexibiliteit werkt prettiger

• Sorteren en lezen moet apart kunnen. Bunkers kunnen dan vol gedraaid worden voordat de leesploeg aan het werk gaat.
• Tijdens het sorteren een andere partij, die al in de maat gesorteerd is, nóg eens na kunnen lezen voor het opzakken zonder dat alle bunkers leeggemaakt moeten worden.
• De intensiteit en agressiviteit van egelbanden of kluitenscheiders flexibel in kunnen stellen, zodat schone partijen niet onnodig beschadigd raken.

2. Capaciteit bespaart arbeid

• Arbeid is duur en tijd is beperkt, snel sorteren en lezen heeft dus prioriteit.
• Arealen per bedrijf groeien, dat vraagt om meer verwerkingscapaciteit.

3. Nauwkeurigheid levert rendement

• Nauwkeurig sorteren betekent meer knollen in de gewenste maat. Dat verhoogt het rendement van de teelt.
• Snel lange knollen sorteren met hoge capaciteit past in de vraag naar meer sorteercapaciteit.

4. Elektronisch kluiten scheiden en lezen bespaart arbeid

• Kluiten volautomatisch vóór het sorteren uit het product halen verhoogt de capaciteit en bespaart arbeid.
• Elektronisch (voor)lezen bespaart op schaarse leesmedewerkers

Voorbeeldopstelling sorteerlijn in kisten

Slimme oplossingen in deze lijn:

• In kisten sorteren of verpakken met dezelfde sorteercapaciteit.
• Evenflow bunker voor de afweger die zowel voor zakgoed als big bags weegt.

Voorbeeldopstelling sorteerlijn met bunkers

Slimme oplossing in deze lijn:

• Twee verschillende partijen kunnen lezen.
• Schuine egelband in de productaanvoer.
• Flexibel vulstation voor kisten en bigbags.