Nederlandse agri-robot omzet groeit met 13 procent jaarlijks

De komende jaren zet de robotisering in de agrarische sector fors door. Er is sprake van een jaarlijkse gemiddelde groei van circa 13 procent. Dat voorspelt de ABN Amro bank op basis van een eigen onderzoek. De bank schat de omzet in de internationale agritech-markt momenteel op ruim 6 miljard euro. Hieronder vallen fabrikanten van veldrobots, drones, melk- en voerrobots en aanverwante hardware en software om data-analyses uit te voeren. Nederlandse fabrikanten hebben hierin een marktaandeel van ruim 11 procent, vooral dankzij de zeer sterke positie bij de melk- en voerrobots. Zij zetten nu 715 miljoen om in de agritech-markt en volgens de bank kan dit stijgen naar 2,5 miljard euro in 2030. Dit komt overeen met een jaarlijkse groei van gemiddeld 13 procent.

Personeelstekort

Het personeelstekort is een belangrijke aanjager van de groei van agritech. Zo is vooral aan seizoenarbeiders vaak een tekort. De coronacrisis maakt dit extra duidelijk. „De oogst van verschillende producten stokte toen arbeidsmigranten vanwege het virus naar het land van herkomst terugkeerden”, verklaartJan de Ruyter, Sector Banker Plantaardige Sectoren van ABN Amro. Het tekort aan personeel in de agrarische sector is overigens een structureel probleem. Al lange tijd zijn onvoldoende gekwalificeerde en gemotiveerde arbeidskrachten beschikbaar om het werk in de land- en tuinbouw tijdig uit te voeren. Hetzelfde geldt voor landbouwmachinisten, die bijvoorbeeld tractoren, zaaimachines, oogstmachines en gewasverzorgingsmachines bedienen. Met de toenemende arbeidskosten, de algemene arbeidskrapte en de afnemende beschikbaarheid en kwaliteit van seizoensarbeid wordt het financieel steeds interessanter om te investeren in automatisering en robotisering. Om de geprognotiseerde groei in de agritech te realiseren is het volgens de bank wel van belang dat bestaande knelpunten rondom wetgeving, de fragmentatie van kennis en de toegang tot subsidies en kapitaal het hoofd worden geboden. Verder kan de ontwikkeling van korte ketens, waarin machinebouwers en agrariërs samen innoveren, het verdienmodel aanzienlijk versterken.

Duurzaamheid

Een andere aanjager van de agritech- markt is het toegenomen belang van duurzaamheid. De sector staat daarbij voor een uitdagende opdracht. De Europese Commissie heeft ambitieuze doelstellingen voor onder meer biologische teelt en de vermindering van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. De druk op het schaarse landbouwareaal neemt mede door de groei van de wereldbevolking toe, terwijl duurzaam telen nu vaak om een hogere arbeidsinzet vraagt. De robotisering van de Nederlandse landbouw komt hierdoor in een stroomversnelling. „Robots worden grootschaliger ingezet, zoals drones, oogstrobots en grondsensoren die de bodemkwaliteit en luchtvochtigheid meten. Een mooi voorbeeld is een net ontwikkelde aspergerobot, die met behulp van een ondergrondse detectiemethode asperges oogst nog voor deze boven de grond komen en daardoor tot 25 handstekers vervangt”, legt David Kemps, Sector Banker Industrie van ABN Amro, uit. Een probleem volgens Kemps vormt de fragmentatie van kennis in de markt en de verbinding met het bedrijfsleven. „Zo is het van belang dat medewerkers in de agrarische sector en nieuwe studenten worden opgeleid om agritech in de praktijk te kunnen toepassen.”

Bodemverdichting

De robotisering is ook beter voor de bodem. Met name bemesters, maaidorsers, bietenrooiers en landbouwkippers zorgen voor een dusdanig hoge belasting dat sprake is van bodemverdichting. Dit leidt tot productiviteitsverlies en opbrengstderving. Daarnaast heeft verdichting negatieve gevolgen op het bodemleven en de biodiversiteit en ondermijnt het de functie van de bodem als waterberging.

Robot gebruik

Een klein onderdeel van de activiteiten binnen de agritech zijn veldrobots op de grond. In Nederland worden nog weinig robots buiten op de akkers gebruikt. Dit komt mede door beperkingen in wetgeving. De grootste categorie veldrobots betreft die voor onkruidbestrijding, waaronder zowel de mechanische schoffelrobots als chemische spuitrobots vallen. Grootmacht in dat segment is de Franse fabrikant Naïo Technologies, waarvan zo’n 150 á 200 stuks van zijn drie typen onkruidbestrijdingsrobots in Frankrijk, Duitsland en Californië zijn verkocht. De Deense fabrikanten FarmDroid en AgroIntelli hebben respectievelijk 60 en 20 actieve zaai- en schoffelrobots. In chemische spuitrobots is het Amerikaanse GUSS de grootste fabrikant, met spuitrobots die circa 285.000 euro per stuk kosten. In Zwitserland zal ecoRobotix, geholpen door een investering van chemiereus BASF, tot de markt toetreden. Nederlandse partijen als Odd.Bot en Steketee gaan de komende jaren ook commerciële robots uitbrengen. Verschillen in teeltsystemen en spoor- en werkbreedtes vormen daarbij uitdagingen, maar de relatief hoge arbeidskosten van manuele onkruidbestrijding en de grote afzetmarkt geven deze markt een relatief hoge groeipotentie.

Multifunctionele robots

De op een na grootste categorie veldrobots betreft de multifunctionele robot, een werktuigendrager die als platform fungeert waaraan meerdere modules en sensoren gehangen kunnen worden. Daardoor kan met een en dezelfde robot bijvoorbeeld worden gezaaid, onkruid worden geschoffeld, worden geoogst en gewasinspectie worden gedaan. In Nederland zijn er momenteel vier actief. In de toekomst hopen de Nederlandse start-ups Pixelfarming Robotics en Ruvu ook een multifunctionele robot op de markt te brengen.

Autonome tractoren

De categorie robottractoren wordt gedomineerd door de grote fabrikanten als John Deere, AGCO, CNH en Kubota. Zij zien de lichte, autonoom rijdende tractoren als de volgende evolutiestap van hun gps-gestuurde tractoren. Aziatische partijen kunnen hier vooralsnog harder groeien, omdat ze minder worden beperkt door wetgeving. In Nederland is Precision Makers een pionier. Het bedrijf gebruikte de techniek van zelfrijdende golfbaanmaaiers om zijn robottractor Greenbot te maken en werd ingelijfd door de Amerikaanse grootmacht Alamo Group.