Nog veel vragen bij invulling mestbeleid voor akkerbouw

Er is begrip voor de wens van Schouten om meer grip te krijgen op de handel in mest. Maar daar schuilt gelijk al een aantal onduidelijkheden in. „Ik snap dat de minister het huidige systeem fraudegevoelig vindt en dat ze er meer vat op wil krijgen”, zegt Sjoerd Heestermans van de Nederlandse Akkerbouw Vakbond (NAV). „Maar als alles weer tussen akkerbouwers en veehouders geregeld moet worden moet er beleidsmatig wel wat water bij de wijn. Anders gaat dat nooit lukken.” Het gebruik van mest is pas duurzaam als het op het juiste tijdstip op de goede manier onder de goede omstandigheden toegepast kan worden, stelt de NAV. „Er is een uiterst efficiënt drijfmestapparaat ontstaan de afgelopen jaren. Bij de gedachte van kringlooplandbouw zullen boeren onderling meer zelf moeten uitrijden. Hierdoor zal er voor de keurende instanties veel meer werk komen om te controleren. De enige mogelijkheid die de minister dan heeft is de regelgeving fors, zeer fors versoepelen.”

'Te grote verschillen tussen regio's'

Het grote struikelblok is volgens hem het feit dat er in Nederland nu eenmaal gebieden zijn met meer concentratie van (intensieve) veehouderij en meer akkerbouwgebieden zijn. „De verschillen tussen die regio’s zijn te groot.” Ook LTO ziet dit als een belemmering. „Zeker voor wie op grotere afstand van een veehouderij woont zal het lastig worden om aan mest te komen”, zegt akkerbouwvoorman Jaap van Wenum. LTO is bang dat er meer mest naar het buitenland zal verdwijnen.

Beperkingen in bouwplannen sluit de landbouwminister niet uit, aldus de brief die ze deze week naar de Kamer stuurde. „Als dat betekent dat we hoogsalderende gewassen niet meer kunnen telen, heeft dat grote gevolgen voor het verdienmodel van akkerbouwers”, zegt Van Wenum. „Er moet wel een toekomstperspectief blijven.”

Het verbaast Van Wenum dat er nu ineens een concrete brief met plannen ligt. „Het is jammer dat we tot een jaar geleden input konden leveren en we vervolgens een jaar lang niets meer horen en nu ligt er ineens een plan. We waren graag meer betrokken geweest, dan hadden we het draagvlak in de praktijk kunnen vergroten.” Dat stelt ook Heestermans: „We willen meewerken aan een meer open mestbeleid, maar ik denk niet dat dat op deze manier bereikt kan worden.” Van Wenum vindt het jammer dat het terugkrijgen de regie in de mestmarkt voorop lijkt te staan in de plannen van Schouten. „Dit is mestbeleid en geen bemestingsbeleid.”

NMV: 'Akkerbouw grootste slachtoffer'

Volgens de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV) wordt de akkerbouw het grootste slachtoffer van de visie van Schouten. „Mest die ze ontvangen, moet dan straks binnen 20 kilometer, dat zou van tafel moeten. En niet-grondgebonden melkveebedrijven moeten straks alle mest afvoeren”, stelt NMV-voorzitter Harm Wiegersma. In z’n algemeenheid betitelt de NMV-voorman het beleid van minister Schouten als ‘warrig’. „Het is rommelig, er wordt van alles overhoop gehaald, ook met stikstof. Ik mis de samenhang in het hele gebeuren. En de boeren worden in haar beleid geslachtofferd.”

Cumela: 'Verbijsterd'

Loonwerkersorganisatie Cumela zegt verbijsterd te zijn over de plannen van minister Schouten met de intensieve landbouw. Het voorstel dat alle mest alleen nog naar hoogwaardige verwerking mag, betekent het einde van de mestdistributie in binnen- en buitenland, stelt Cumela. Alle initiatieven voor een betere mestmarkt kunnen volgens beleidsmedewerker Hans Verkerk in de prullenbak nu minister Schouten toe lijkt te willen naar planlandbouw. „Jaren werken we al aan Keurmest. Een systeem om de hele mestketen transparanter te maken en vooral om te zorgen dat de afnemers precies dat product krijgen wat ze willen. Niets staat erover in de visie en nog veel erger, het hele systeem is over vijf jaar waardeloos als dit doorgaat.”