NAK zet strijd tegen fraude voort met nieuw certificaat

De bekende blauwe certificaten worden voorzien van veiligheidskenmerken zoals een UV-waarmerk en een QR-code. De zichtbare veranderingen, vooral bij de gekleurde certificaten, zijn een wit vlak linksboven met daarin de vlag van de EU (combi NAK-certificaat en Plantenpaspoort) en een wit vlak waarin de QR-code wordt geprint.

Plantenpaspoortplichtige soorten

Deze veranderingen worden ook aangebracht voor het NAK-certificaat voor de plantenpaspoortplichtige soorten van zaaizaden. Bij niet plantenpaspoortplichtige zaaizaden wordt in het witte vlak linksboven het NAK-logo geprint. De QR-code verwijst vooralsnog naar algemene informatie op de NAK website, maar in overleg met de sectoren wordt voor oogstseizoen 2021 gekeken naar een andere invulling en gebruik van de QR-code. De invulling hiervan is nog redelijk vrij, maar volgens Jeroen Winkelhorst van de NAK valt hier te denken aan kwaliteitsgegevens van de betreffende partij en mogelijk telersgegevens. Er komt dan wel een ‘slot’ op de QR-code zodat deze informatie alleen beschikbaar komt voor de juiste personen. Het materiaal, grootte en type (aanhang, doornaai, plak etc.) van het nieuwe certificaat zijn gelijk aan het bestaande certificaat.

De nieuwe certificaten worden afhankelijk van de voorraad naar verwachting medio oktober ingevoerd en de oude formats van het certificaat zullen geleidelijk verdwijnen. Beide formats kunnen dit seizoen dus voorkomen. Voor de certificaten zaaizaden kan de overgangsperiode langer zijn.

Kopieën van certificaten in de teeltcontrole uitgebannen

In januari, tijdens de telersvergaderingen, gaf de NAK al aan strenger te gaan toezien op het gebruik van de juiste certificaten en labels. Zo hoopt de keuringsdienst het gebruik van goedgekeurd pootgoed beter te kunnen controleren. Eén van de maatregelen was dat de NAK vanaf dit seizoen kopieën van certificaten in de teeltcontrole wilde uitbannen. „Bij controles in het veld op het gebruik van goedgekeurd pootgoed lopen de keurmeesters er nogal eens tegen aan dat ze een kopie van een certificaat krijgen overhandigd van de teler. Dit wordt niet meer geaccepteerd. De teler moet het originele document kunnen overhandigen.”

Ook gaf de NAK aan extra veiligheidskenmerken toevoegen aan het certificaat. In de afgelopen maanden heeft de keuringsdienst de mogelijkheden daartoe onderzocht. Het gebruik van kistenlabels is opgevoerd. Met deze labels kunnen partijen beter worden geïdentificeerd. De invoering van deze labels moet het omkatten van aardappelen moeilijker maken.

De pootgoedsector werd in de afgelopen jaren twee keer opgeschrikt door fraude met pootgoed: In november 2018 werd een pootgoedteler op heterdaad betrapt tijdens het bijvoegen van de opbrengst van een perceel consumptieaardappelen aan een partij pootaardappelen. In het voorjaar van 2019 kwam fraude met NAK-certificaten naar buiten. Een pootgoedteler en een handelaar hebben ongecertificeerde pootaardappelen verkocht aan telers in Nederland en België.

Werkgroep Preventie Fraude Pootaardappelen

Om nieuwe fraudegevallen te voorkomen of in ieder geval tijdig te ontdekken, besloot de pootgoedsector vorig jaar scherper hier op in te zetten. De werkgroep Preventie Fraude Pootaardappelen, met daarin vertegenwoordigers vanuit handel, Vavi, LTO, NAV en NAK, werd opgericht om mogelijke gaten in het huidige beleid voor de pootgoedsector te dichten.