'Meer Alternaria? Wen er maar aan'

Om te beginnen: wat is Alternaria eigenlijk voor een ziekte?

,,Alternaria is een zwakte schimmel en heeft een beschadiging of invalspoort nodig om te kunnen infecteren. Vooral op percelen die last hebben van droogte of andere stressomstandigheden kan Alternaria veel schade veroorzaken.

Er zijn overigens twee verschillende varianten: Alternaria alternata en Alternaria solani. De laatste genoemde – Alternaria solani – is veruit de schadelijkste van de twee. Het is een echte, directe ziekteverwekker die een gezond gewas kan aantasten. Alternaria alternata is een indirecte ziekteverwekker die alleen een zwak of verouderd gewas kan aantasten. In de praktijk komt deze variant niet zo veel voor.''

Herkennen telers de ziekte?

,,Ja, dat denk ik wel. Kenmerkend voor Alternaria zijn de talloze, kleine vlekjes op het blad. Deze worden begrensd door de nerven van het blad, waardoor de vlekjes er enigszins hoekig uitzien. Ook typisch zijn de concentrische ringen in de vlekken. Soms is er wat verwarring met andere verschijnselen zoals Botrytis, Verticillium of mangaangebrek. Maar de veelheid aan hoekige vlekjes – vrijwel altijd in een verouderd gewas, maken Alternaria toch wel heel herkenbaar.''

Zijn er verschillen in aantasting tussen regio's?

,,Globaal kun je zeggen dat in de drogere regio's – Noord-Oost en Zuid-Oost Nederland – doorgaans wat meer Alternaria voorkomt dan elders. Maar, echt onderzoek is hier volgens mij nooit naar gedaan. Bovendien zijn de verschillen tussen regio's ook weer niet heel groot. Zelf zie ik Alternaria daarom als een breed, landelijk probleem.''

Hoe schadelijk is Alternaria eigenlijk?

,,In de praktijk kan het bij een aantasting al gauw om 5 tot 10 procent opbrengstderving gaan. Dan heb je het dus gauw over enkele tonnen aardappelen. Er is dus genoeg reden om de bestrijding van Alternaria serieus te nemen.''

Hoe kun je Alternaria het beste aanpakken?

,,De meeste aardappeltelers gebruiken nu de component mancozeb tegen Alternaria en dan vaak als toevoeging aan de phytophthora-bestrijding. Dat is relatief goedkoop en werkt goed. Bovendien wordt hiermee ook nog wat mangaan als bladvoeding meegegeven.

Probleem is echter dat de stof mancozeb op de nominatie staat om verdwijnen. De verwachting is dat 2021 het laatst jaar voor mancozeb is. Het – tot nu toen – enige alternatief voor mancozeb zijn middelen op basis van difenoconazool. Deze kunnen vanaf einde bloei worden ingezet.''

Je zegt: tot nu toe... Heeft Bayer ook iets in petto om Alternaria te bestrijden?

,,Wij hopen komend seizoen met een nieuwe middel te komen. In proeven hebben we inmiddels gezien dat dit middel uitstekend werkt tegen Alternaria. Daarnaast heeft het ook nog een goede werking tegen Botrytis en een goede nevenwerking tegen Sclerotinia. Daarmee pakt het alle belangrijke schimmels – buiten Phytophthora – krachtig aan en blijft het gewas zichtbaar groener en vitaler.

Nog een belangrijk voordeel van het middel is dat het twee werkzame stoffen bevat die verschillend ingrijpen op de schimmel. Daarmee heeft het een goed resistentie-management.''

Resistentie-management... houden telers hier wel rekening mee bij de middelenkeuze?

,,In mijn ogen veel te weinig. Terwijl de gevolgen toch heel groot kunnen zijn. Neem de duistbestrijding in Noordoost-Groningen, die steeds ingewikkelder is geworden als gevolg van jarenlange, ongemerkte uitselectie van resistente duistplanten. Dat proces mag zich niet gaan herhalen in de aardappelen. Nieuwe middelen tegen Alternaria met andere werkzame stoffen zijn dus heel welkom in de teelt.''