NAV waarschuwt voor overheveling pijler 1 gelden naar pijler 2 in nieuw GLB
Vanaf 1 januari 2023 gaat een nieuwe vijfjaars periode van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) in de Europese Unie in. Het uitgangspunt van de EC is dat er geen fundamentele wijziging komt van het landbouwbeleid, waarbij het totale budget als gevolg van het meerjarig financieel kader min of meer gelijk blijft. De inzet blijft dat het GLB nodig is voor de voedselzekerheid in Europa en de inkomensvorming voor boeren. De NAV heeft de beschikbare informatie bestudeert en reageert daar op. Zo vindt de NAV dat de eisen voor de basistoeslag makkelijk haalbaar moeten zijn voor alle boeren, aangezien dit deel bedoeld is als inkomenssteun. Dat groene partijen en organisaties meer eisen willen stellen aan de basistoeslag gaat voorbij aan de lage prijzen die boeren ontvangen en de daardoor broodnodige inkomenssteun.
Geen overheveling
In het nieuwe GLB mag geen overheveling plaatsvinden van pijler 1 naar pijler 2. Dat onderstreept de NAV in haar ledenbrief. De NAV vindt dat het beschikbare geld hoog nodig blijft in pijler 1. Ze verwijst daarbij naar de mogelijkheid in het nieuwe GLB dat een EU-land tot 40 procent van de directe betalingen uit pijler 1 kan overhevelen naar pijler 2. Vervolgens kan 15 procent specifiek beschikbaar worden gesteld aan klimaatdoeleinden. Via die weg krijgt een nationale regering de mogelijkheid om klimaat-opgaven voor de landbouw vanuit het GLB te financieren. In de ogen van de NAV is het daarom van belang komende jaar, bij de opstelling van het Nederlandse Nationaal Strategisch Plan, de belangen van de boeren en de akkerbouw te verdedigen tegenover de inzet van natuur- en milieupartijen die zich focussen op klimaat- en natuurdoelen.
Eiwitgewassen
Een mogelijke uitvoering van de doelen van pijler 2 waar de NAV zich wel in kan vinden ligt op het vlak van eiwitgewassen. Hoewel, volgens de NAV, de Nederlandse overheid altijd fel gekant is tegen gekoppelde steun in pijler 1, ziet ze hier wel kansen. Immers de teelt van eiwitgewassen is goed tegen klimaatverandering en bevordert de lokale eiwitvoorziening. De NAV wil wel dat er een voorwaarde aan wordt verbonden. De teelt van eiwitgewassen als erwten, bonen, lupinen en soja moet inpasbaar zijn in het reguliere bouwplan. Er mogen dus geen beperkingen worden gesteld aan noodzakelijke bemesting en gewasbescherming. De NAV verwijst daarbij naar het oude GLB. Daarbij bleek het meetellen van deze gewassen als vergroening ‘een dode mus’. Dit als gevolg van juist een verbod van deze middelen.
Markt- en prijsbeleid
De NAV vindt het jammer dat het nieuwe GLB niet zorgt voor een fundamenteel herstel van het door haar gewenste markt-en prijsbeleid. Een beleid waarbij boeren een kostendekkende prijs uit de gereguleerde markt kunnen behalen. Ook vindt ze het niet kennen dat de lijn van open grenzen met slechts eisen aan de voedselveiligheid wordt gehandhaafd. Dit zorgt ervoor dat er op grond van handelsverdragen geen eisen aan de productiewijze gesteld kunnen worden. Zo kan de EU geen blokkade opwerpen voor GMO soja of hormoonvlees. Behalve als de residutolerantie wordt overschreden. De NAV vindt dit ook niet stroken ‘Farm to Fork’ strategie wel wordt erkend dat deze regelgeving ondermijnend werkt voor de politiek gewenste kringlooplandbouw. Zachte doelstellingen als zouden consumenten massaal vrijwillig meer gaan betalen voor duurzaam product zullen waarschijnlijk niet uitkomen.
