NVWA: Wratziekte op twee Groninger percelen

Aanleiding voor onderzoek op deze percelen is de vondst van knollen met wratten in een partij zetmeelaardappelen die afkomstig is van deze percelen. Tijdens het bemonsteren van de partij aardappelen in de survey voor het bruin- en ringrotonderzoek in opdracht van de NVWA trof de keurmeester van de NAK knollen met wratten aan. Bij het NVWA-onderzoek dat daarop volgde, zijn op de herkomstpercelen wratten gevonden. Deze zijn verzameld en in het laboratorium onderzocht, waarna al snel werd vastgesteld dat het om wratziekte ging. De besmette partij en de besmette percelen zijn van één teler. Het besmette areaal betreft is bijna 8 hectare groot en de afstand tussen beide percelen is ongeveer 3 kilometer. De NVWA doet nader onderzoek naar de oorzaak.

'Tegenvaller'

De vondst is een flinke tegenvaller, zegt Dirk Jan Beuling van de LTO-werkgroep Zetmeelaardappelen. „Het is een paar jaar goed gegaan, maar nu toch weer deze vondsten." Beuling noemt de vondst een toevalstreffer. „Het was eigenlijk een bijvangst tijdens de survey op bruin- en ringrot.” De besmettingen zijn volgens Beuling gedaan in een ras met een tolerantiecijfer 8 voor wratziekte. Ondanks dit hoge cijfer zijn de aardappelen wel besmet geraakt. „Kennelijk zijn de omstandigheden gunstig geweest voor de ontwikkeling van wratziekte: Hoge temperaturen, af en toe een bui, de aardappelen zijn geteeld op slempgevoelige grond. Maar het is nog te vroeg om een exacte oorzaak aan te wijzen.”

De boodschap van deze twee besmettingen is om alert te blijven, meent Beuling. „Houd de bedrijfshygiëne goed in het oog, let op je rassenkeuze. We hebben de regels hieromtrent niet voor niets opgesteld.” De ondernemer waar de vondsten zijn gedaan, werkt volgens Beuling heel netjes en conform het protocol. „Dit is domme pech.”

Zeefgrond

De NVWA heeft onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van wratziekte in een straal van 5 kilometer rondom beide besmette percelen. Hierbij zijn percelen en zeefgrond onderzocht op de mogelijke aanwezigheid van wratachtige structuren. Dit heeft niet geleid tot meer vondsten.

Wratziekte is een plantenziekte die wordt veroorzaakt door de schimmel Synchytrium endobioticum. Deze schimmel heeft een quarantainestatus in de EU. Er bestaan verschillende fysio’s van de schimmel, waarvan fysio 1, 2, 6 en 18 voorkomen in Nederland. Fysio 1 komt voor in Zuidoost-Nederland en de overige fysio’s in Noordoost-Nederland. De vorige vondst van wratziekte was in 2015 op een perceel in de omgeving van Borger. Daar bleek na onderzoek sprake te zijn van fysio 18. De ziekte kan voorkomen worden door gebruik te maken van schone machines en werktuigen en geen vervuilde grond op de eigen percelen te storten. Het is nog onduidelijk om welke fysio het gaat bij de nieuwe vondsten, het onderzoek hiernaar is in volle gang.

Teeltverbod

De gevolgen van de vondst zijn vooral economisch. Op de besmette percelen mogen twintig jaar geen aardappelen meer geteeld worden.